نقش کنتاکتور و بیمتال در تابلو برق: کنتاکتورهای ISBS از جمله تجهیزات استفاده شده در صنعت برق هستند که برای کنترل و سوئیچینگ بارهای سنگین و قدرتی استفاده می‌شوند. این کنتاکتورها از تکنولوژی پیشرفته‌ای بهره می‌برند و دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصر به فردی هستند که در زیر به معرفی و بررسی عملکرد و کاربرد آنها می‌پردازیم:
نقش کنتاکتور و بیمتال در تابلو برق
معرفی کنتاکتورهای ISBS: کنتاکتور ISBS یک نوع کنتاکتور صنعتی هستند که دارای بسته‌بندی بوکسی و فاقد پیچ هستند. در این کنتاکتورها از فناوری پیچ ندار استفاده می‌شود و به جای آن از اتصالات سریع و بدون پیچ استفاده می‌شود. این ویژگی باعث آسانی و سرعت بالا در نصب و اتصال کنتاکتور می‌شود.
عملکرد کنتاکتورهای ISBS: کنتاکتورهای ISBS عملکرد مشابهی با سایر کنتاکتورهای صنعتی دارند، اما با استفاده از فناوری پیشرفته بسته‌بندی و اتصالات سریع، سهولت و سرعت بیشتری در نصب و تعویض فراهم می‌کنند. این کنتاکتورها قادر به کنترل و سوئیچینگ بارهای سنگین و قدرتی در سیستم‌های برقی هستند. آنها با دریافت سیگنال کنترلی، باز و بسته شده و جریان الکتریکی را در مدارهای قدرت کنترل می‌کنند.
کاربرد کنتاکتورهای ISBS
نقش کنتاکتور و بیمتال: کاربرد کنتاکتورهای ISBS: کنتاکتورهای ISBS در صنعت برق در زمینه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از کاربردهای مهم آنها عبارتند از:
- کنترل موتورها: کنتاکتورهای ISBS معمولاً در کنترل و سوئیچینگ موتورهای قدرتی استفاده می‌شوند. آنها قادر به کنترل جریان موتورها با توان بالا هستند و برای راه‌اندازی و قطع موتورها در سیستم‌های صنعتی بکار می‌روند.
- سیستم‌های نورپردازی و روشنایی: کنتاکتورهای ISBS معمولاً در سیستم‌های نورپردازی و روشنایی با بارهای قدرتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها قادر به سوئیچ کردن بارهای بزرگ نورپردازی و سیستم‌های روشنایی هستند.
- سیستم‌های تهویه و تبرید: کنتاکتورهای ISBS در سیستم‌های تهویه و تبرید که شامل کمپرسورها و دستگاه‌های تبریدی با قدرت بالا هستند، استفاده می‌شوند. آنها به کنترل و سوئیچینگ این دستگاه‌ها کمک می‌کنند.
- سیستم‌های برق صنعتی: کنتاکتورهای ISBS در سیستم‌های برق صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، جایی که نیاز به کنترل و سوئیچینگ بارهای سنگین و قدرتی وجود دارد. مثال‌هایی از این سیستم‌ها شامل خطوط تولید، کارخانجات، صنایع معدنی و صنایع پتروشیمی هستند.
با استفاده از کنتاکتورهای ISBS، عملکرد سیستم برقی بهبود می‌یابد، نصب و تعویض آسانتر می‌شود و کنترل بارهای سنگین و قدرتی سیستم بهبود یافته و کارآیی سیستم بالا می‌رود.
معرفی و بررسی نقش بیمتال ISBS به عنوان تجهیز جانبی کنتاکتور
بیمتال ISBS (Bi-Metal ISBS) یک تجهیز جانبی است که به همراه کنتاکتورهای ISBS استفاده می‌شود. این تجهیز بر اساس اصل بیمتالیسم عمل می‌کند و نقش مهمی در حفاظت و کنترل دما در کنتاکتورها دارد. در زیر به معرفی و بررسی نقش بیمتال ISBS در کنتاکتورها توضیح می‌دهیم:
معرفی بیمتال ISBS: بیمتال ISBS یک تجهیز جانبی است که در کنتاکتورهای ISBS استفاده می‌شود. این تجهیز از دو لایه بیمتال تشکیل شده است که در برابر تغییرات دما حساسیت دارند. بیمتال دو لایه متفاوتی دارد که با تغییر در دما، طول هر لایه به صورت مختلف تغییر می‌کند و این تغییر در طول بیمتال، عملکرد تجهیز را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
نقش کنتاکتور و بیمتال : بیمتال ISBS در کنتاکتورها:
- حفاظت از دما: بیمتال ISBS در کنتاکتورها برای حفاظت از دما استفاده می‌شود. وقتی دما در کنتاکتور بالا می‌رود و به حداکثر مقدار تعیین شده می‌رسد، بیمتال ISBS تحت تأثیر گرما قرار می‌گیرد و تغییر در طول لایه‌های بیمتال ایجاد می‌شود. این تغییر باعث می‌شود تا مدار حفاظتی فعال شده و عملکرد کنتاکتور به منظور جلوگیری از آسیب به دستگاه‌ها و تجهیزات الکتریکی انجام شود.
- قطع و وصل خودکار: بیمتال ISBS قابلیت قطع و وصل خودکار را در کنتاکتورها فراهم می‌کند. زمانی که بیمتال با تغییر دما انبساط یا انقباض می‌کند، تماس‌های کنتاکتور را به صورت خودکار قطع یا وصل می‌کند. این ویژگی می‌تواند در برخی موارد مانند جریان‌های بالا، حفاظت از تجهیزات و جلوگیری از خطرات احتمالی موثر باشد.
- حفاظت در برابر اضافه‌دما: بیمتال ISBS با کنترل دما در کنتاکتورها، میزان گرمای تولید شده را نظارت می‌کند و در صورت افزایش اضافه‌دما، عملکرد کنتاکتور را قطع می‌کند. این اقدام باعث جلوگیری از آسیب به کنتاکتور و تجهیزات متصل به آن می‌شود و امنیت سیستم را بهبود می‌بخشد.
با استفاده از بیمتال ISBS، عملکرد کنتاکتورها بهبود یافته و حفاظت دمایی موثرتر انجام می‌شود. این تجهیز جانبی در برنامه‌هایی که نیاز به حفاظت از دما و قطع و وصل خودکار دارند، بسیار مفید است. همچنین، به علت قابلیت کنترل دما، به حداقل رساندن خطرات احتمالی و کاهش آسیب به تجهیزات کمک می‌کند.
اجزای کنتاکتور و بی متال برق صنعتی
کنتاکتور و بی متال هر دو از اجزای مختلفی و مجزایی ساخته شده‌اند که به تفکیک به بررسی هر کدام می‌پردازیم. اجزای یک کنتاکتور عبارتند از:
- هسته آهنی ثابت و متحرک
- ترمینال
- کنتاکت ثابت و متحرک
- حامل کانتکت ثابت
- حامل کنتاکت متحرک
- صفحه فلزی پایینی یا انتهایی که به نصب کنتاکت‌های ثابت کمک زیادی می‌کند
- قسمت کنترل‌کننده جرقه
- بوبین کنتاکتور
اجزای بی متال (به تفکیک و به صورت جداگانه) عبارتند از:
- پیچ تعیین و تغییر وضعیت بی متال
- تیغه‌های متصل‌کننده بی متال به کنتاکتور
- ترمینال مشترک فرمان
- ترمینال‌های اتصال به کابل‌های موتور
- ترمینال باز و بسته کردن مدار فرمان
- دکمه برگشت وضعیت
- پیچ تنظیم جریان
کنتاکتور و بی متال برق صنعتی چگونه کار می‌کنند؟
کنتاکتور ابزاری است که وظیفه قطع و وصل پشت سر هم و مکرر جریان را برعهده دارد. کنتاکتور از دو هسته که به شکل حرف بزرگ E انگلیسی هستند، تشکیل شده است. یکی از این هسته‌ها ثابت بوده و دیگری متحرک می‌باشد که توسط یک فنر از هسته ثابت جدا گشته است. هر دو هسته به یک سری کنتاکت متصل و عایق شده که با اتصال این کنتاکت‌ها (کنتاکت‌های هسته متحرک)، جریان وصل می‌شود.
در واقع، هسته ثابت نوعی آهنربای الکترومغناطیسی بوده که با اتصال جریان و ورود جریان به سیم اطراف هسته، هسته خاصیت مغناطیسی پیدا کرده و هسته متحرک را به طرف خود می‌کشد. با کشیده شدن هسته متحرک به سمت پایین، کانتکت‌های هسته متحرک درون مدار قرار گرفته و جریان وصل می‌شود. سرعت و نحوه کارکرد کنتاکتور با توجه به نوع آن تغییر می‌کند.
بی متال برق صنعتی در واقع نوعی کلید می‌باشد که حالات مختلف و متفاوتی دارد. بی متال برق صنعتی در ساختار خود از 2 یا 3 تیغه بهره می‌برد (2 تیغه فلزی هستند) که به دور آنها سیم دارای جریان پیچیده شده و این تیغه‌ها با استفاده از نورد گرم به یکدیگر متصل هستند. دقت کنید که ضریب انبساط طولی این فلزها متفاوت بوده و با گرم شدن آنها، بیمتال به سمت تیغه‌ای که تغییر طول کمتری دارد، کشیده شده و باعث باز و بسته شدن کلید یا همان سمت سوئیچ بی متال می‌شود.
بی متال چیست؟
بیمتال یک قطعه برقی بسیار پرکاربرد است که به منظور حفاظت از موتورها در برابر اضافه بار مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیمتال اغلب با نام‌های دیگری همچون رله حرارتی، رله اضافه بار و یا رله اضافه بار حرارتی نیز شناخته می‌شود. کارکرد بی‌متال‌ها بر اساس اختلاف ضریب انبساط طولی دو فلز به کار رفته در آنها متفاوت است و مقدار خمیدگی آنها نیز متناسب با تغییرات دما متغیر است.
آشنایی با انواع بی متال
در ادامه مطلب بی متال چیست؟، بهتر است بدانید بیمتال که به عنوان ابزار کنترل کننده دما در مدارهای تجهیزات برقی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد به سه دسته زیر تقسیم می‌شود.
- بیمتال دستی
- بیمتال اتوماتیک
- بیمتال دستی و اتوماتیک
کاربرد بی متال چیست؟
موتورهای الکترونیکی اغلب تحمل اضافه بار را ندارند و سریع دچار آسیب سوختگی می‌شوند. بنابراین جهت رفع این مشکل از بیمتال که دارای دو فلز ناهمجنس همچون آهن و مس با ضریب انبساط متفاوت است به عنوان محافظت کننده استفاده می‌شود. جالب است بدانید که کارکرد بی‌متال‌ها یا همان رله‌های حرارتی اینگونه است که سه تیغه موجود در آنها که با سیم‌های چند حلقه‌ای پیچیده شده‌اند از آسیب رساندن به موتور الکترونیکی جلوگیری می‌کنند.
به طوریکه این تیغه‌ها بر اثر ایجاد جریان اضافه بار و بالا رفتن حرارت در یک خط اتوماسیونی گرم شده و دچار انبساط طولی می‌شوند و با تغییر حالت (خمیدگی) از خاموش شدن موتور الکترونیکی محافظت می‌کنند.
بی‌متال‌ها در کنترل درجه حرارت اتو، تستر، قهوه‌ساز، کتری برقی، اجاق گاز، پلو پز، استارت فن خودرو، پشتیباتی از مدارهای الکتریکی هواپیما و غیره کاربرد دارند.
مهمترین ویژگی‌های یک بی متال چیست؟
یک بیمتال با ویژگی‌های منحصر به فردی از موتورهای الکترونیکی محافظت می‌کند که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.
- یک بیمتال به تجهیزات سنجش جریان موتور مجهز است و متناسب با مقدار گرما و حرارت تولیدی یا قدرت میدان مغناطیسی ایجاد شده، عمل می‌کند.
- بی‌متال‌ها با بهره‌مندی از ویژگی تأخیر زمانی به روشن شدن موتور در هنگام برقراری جریان عبوری کمک می‌کند و در صورتی که میزان جریان عبوری به بیش از ۱۰ برابر جریان نامی موتور برسد سریع مقدار قدرت و فرمان را قطع می‌کند.
- هر بیمتال دارای دو بخش سنجش جریان و بخش کنتاکت است. که بخش سنجش بیمتال مقدار جریان موتور را ارزیابی می‌کند و بخش کنتاکت در مدارهای کنترل نقش ایفا می‌کند.
نتیجه‌گیری
دو تا از پرکاربردترین و مهمترین قطعاتی که در بسیاری از ساختمان‌ها و یا مراکز تفریحی و خرید وجود دارد، کنتاکتور و بی متال برق صنعتی هستند. این دو قطعه کارکردی مشابه با کلید داشته و با قطع و وصل جریان جلوی بسیاری از حوادث را می‌گیرند. این دو قطعه به یکدیگر متصل بوده و با هم ارتباط دارند. کنتاکتور و بی متال از قطعات و اجزای متفاوتی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظیفه خاص خود را داشته و عملکرد هر چه بهتر این قطعات کمک می‌کنند.
در این مقاله سعی کردیم به بررسی کنتاکتور و بی متال برق صنعتی پرداخته و اجزای آنها را بیان کنیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت فرنام الکتریک در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید.