استانداردهای جهانی برق ساختمان مجموعه ای از مقررات برای طراحی و نصب سیم کشی برق در ساختمان است. هدف یک کد ارائه استانداردهایی برای اطمینان از سیستم‌های سیم کشی الکتریکی است که محافظ مردم و اموال آنهاست. چنین سیم کشی تابع استانداردهای ایمنی دقیق است.
نوع سیم‌ها و کابل‌های برق با توجه به ولتاژ کارکرد مدار و قابلیت جریان الکتریکی، با محدودیت‌های محیطی، مانند محدوده دمای محیط، سطح رطوبت و قرار گرفتن در معرض نور خورشید و مواد شیمیایی مشخص می‌شوند. دستگاه‌های حفاظتی، کنترل و توزیع مدار در داخل سیستم سیم کشی ساختمان منوط به مشخصات ولتاژ، جریان و عملکرد است. برای اطمینان از اینکه سیم کشی و دستگاه‌های مرتبط طراحی، درست انتخاب و نصب می‌شوند و ایمن هستند باید مطابق با استانداردهای جهانی برق ساختمان باشند.
اگر در حال انجام کارهای نصب برق در خانه یا باغ خود هستید، باید استانداردهای برق ساختمان را رعایت کنید. بهتر است از نصاب معتبر دارای صلاحیت استفاده کنید که آشنایی کامل با استانداردهای جهانی برق ساختمان دارد استفاده کنید. برای بررسی بیشتر تا پایان مقاله با فرنام الکتریک همراه باشید.
با انواع استانداردهای صنعت برق جهان بیشتر آشنا شوید.
احتمالا علائم این استانداردهای برق را روی برخی از تجهیزات الکتریکی مشاهده کرده‌اید. این علائم نشان دهنده روش‌های استاندارد تولید آن تجهیزات هستند. در ادامه مطلب با این استانداردها بیشتر آشنا می‌شوید.
استاندارد بین‌المللی IEC
یکی از مهم‌ترین استانداردهای موجود در صنعت برق جهان است که تحت نظر سازمان بین‌المللی استاندارد ISO فعالیت می‌کند. وظیفه اصلی این سازمان، تعیین و تدوین استانداردهای حوزه برق است. این استانداردها شامل موضوعاتی، مثل نحوه ساخت دستگاه، دسته‌بندی تجهیزات الکتریکی، نوع نصب و پیکربندی آنهاست. این استانداردها در نام و عنوان خود، اعدادی بین 60000 تا 79999 دارند.
استاندارد IEC براساس بند 1-1 از مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان، یکی از مراجع اصلی و رسمی در طراحی و نظارت تاسیسات الکتریکی ساختمان‌ها است. از رایج‌ترین استانداردهای این سازمان می‌توان به IEC289، IEC608317 و IEC60871 اشاره کرد.
استاندارد برق بین‌المللی ISO
احتمالا نام این استاندارد را زیاد شنیده باشید. ISO که اختصار عبارت International Standard Association است، یک سازمان جهانی بوده که برای توسعه فعالیت‌های مربوط به استاندارد شکل گرفته است. یکی از سازمان‌های معروف بین‌المللی است که بیش از 130 عضو فعال دارد. از این تعداد حدود 90 عضو اصلی، 34 عضو مکاتبه‌ای و 8 عضو هم مشترک هستند. موسسه ملی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران هم در این سازمان عضو بوده و فعالیت‌های خود را در این چارچوب انجام می‌دهد.
استاندارد بین‌المللی CE
این نشان یکی از استانداردهای برق در اروپاست که مورد قبول کشورهای اتحادیه اروپا می‌باشد. معمولا شرکت‌هایی که آزمایش‌های این سازمان را انجام می‌دهند در کنار لوگوی خود عدد 4 رقمی را ثبت می‌کنند. وجود این استاندارد، نشان دهنده مطابقت محصول تولید شده با قوانین جامعه اروپا در مورد سلامت، ایمنی، محیط زیست و … است. البته در چین هم نشان اختصار کوتاهی با عنوان CE وجود دارد که برای صادرات محصولات چینی (China Export) بوده و ربطی به اتحادیه اروپا ندارد.
استاندارد NEC
یکی از استانداردهای برق کشور آمریکاست که در زمینه تدوین مقررات ایمنی تاسیسات برقی فعالیت می‌کند. این سازمان که National Electrical Code نام دارد، بخشی از سازمان حفاظت در برابر آتش در آمریکا هم محسوب می‌شود. محصولات الکتریکی که تحت نظارت این سازمان عرضه می‌شوند، برچسبی دارند که نشان دهنده بررسی طراحی، تولید و آزمایش آن توسط این استاندارد است. این سازمان تمامی تجهیزات الکتریکی تولیدی را از فیلتر آزمایش‌های مختلفی، مثل UL، CSA، FM، MET و UR عبور می‌دهد. کدهای این استاندارد هم بر اساس سیستم غیر متریک تهیه و تدوین می‌شوند.
استاندارد برق ANSI
این سازمان که با نام American National Standard Institute شناخته می‌شود، کار نظارت بر صدور مجوز استانداردهای خدمات، محصولات، نحوه کار کارمندان و روند انجام کار را برعهده دارد. همچنین این موسسه غیر انتفاعی، استانداردهای بین‌المللی را با استانداردهای آمریکا مطابقت می‌دهد. درواقع این کار برای جهانی‌تر شدن استانداردهای تدوین شده در آمریکا صورت می‌گیرد.
استاندارد UL
یکی دیگر از استانداردهای مهم برق آمریکاست که با عنوان آزمایشگاه ایمنی (UnderWriters Laboratories) هم شناخته می‌شود. تخصص این موسسه در زمینه حریق و ایمنی تجهیزات الکتریکی است. درواقع این سازمان تجهیزات را آزمایش کرده و گواهینامه استفاده از آن را صادر می‌کند. علامت این موسسه در دو نوع UL Recignized و UL Listed ارائه می‌شود که هرکدام از آنها معنی خاص خود را دارند. درواقع هر محصولی که این علامت‌ها را روی خود داشته باشد، به این معنی است که تمام استانداردهای ایمنی مرتبط با آتش‌سوزی و برق‌گرفتگی را پشت سر گذاشته است.
استاندارد DIN
این موسسه استاندارد آلمانی، شامل مجموعه‌ای از قوانین تولید، تست، اندازه‌گیری و ارزیابی محصولات صنعتی است. استانداردهایی که توسط موسسه DIN اجرا می‌شوند، بیش از 30000 عنوان را دربر می‌گیرند. به این ترتیب تقریبا تمام جوانب تکنولوژیکی محصول بررسی و تایید می‌شود. به همین دلیل مورد تایید بسیاری از کشورهای جهانی است.
استاندارد برق GS
یکی از استانداردهای برق آلمان است که به عنوان نماد ایمنی در این کشور شناخته می‌شود. این سازمان گواهینامه استفاده از محصولات جدید را بر اساس مقررات ایمنی کشور آلمان تایید و صادر می‌کند. این استاندارد قوانین کار با تجهیزات ولتاژ پایین را تدوین می‌کند. برای مثال استفاده از نشان استاندارد GS به همراه عبارت TuV Rheinland GS Mark نشان می‌دهد که دستگاه الکتریکی مد نظر توسط شرکت TuV Rhenland مورد آزمایش و بررسی قرار گرفته است.
استاندارد VDE
این سازمان در آلمان با عنوان انجمن برق، فناوری اطلاعات و الکترونیک شناخته می‌شود. مسئولیت اصلی این سازمان بین‌المللی آزمایش، مطابقت و تایید محصولات تولیدی است. تمامی محصولات تولیدی باید با استانداردهای ایمنی این کشور مطابقت داشته باشند تا گواهینامه استفاده از آنها صادر شود. البته این سازمان فقط کار نظارت بر استاندارد تجهیزات الکتریکی را برعهده دارد. کدهایی که VDE تدوین می‌کند، براساس سیستم متریک است. به همین دلیل در ایران هم کاربرد زیادی دارد.
استاندارد CSA
یکی از مهم‌ترین استانداردهای برق کاناداست که مسئولیت آزمایش محصولات صنعتی را برعهده دارد. این سازمان تمام محصولات را با توجه به استانداردهای ملی کانادا مطابقت می‌دهد. تمام محصولات مرتبط با تاسیسات ساختمانی و الکتریکی، باید این علامت را داشته باشند. درواقع وجود این علامت روی محصول، نشانگر این است که تمامی استانداردهای ملی کشور کانادا را رعایت کرده است.
استاندارد IP
از این استاندارد برای بیان مقاومت تجهیزات الکتریکی در برابر نفوذ آب و سایر عوامل محیطی استفاده می‌شود که مخفف عبارت Ingress Protection است. معمولا برای درجه‌بندی میزان مقاومت محصول اعداد دو رقمی را جلوی این عبارت قرار می‌دهند. رقم اول از سمت راست، حفاظت از بدنه محصول در برابر عوامل محیطی و رقم دوم، محافظت از محصول در برابر نفوذ آب را نشان می‌دهد.
استانداردهای مهم صنعت برق در ایران
استاندارد ملی ایران ISIRI
سازمان ملی استاندارد ایران که متشکل از 28 کمیته ملی مختلف است، یکی از اعضای سازمان بین‌المللی ISO هم محسوب می‌شود. کمیته‌های این سازمان مسئولیت تهیه و تدوین استاندارد ملی ایران را برعهده دارند. همچنین سازمان ملی استاندارد ایران، وظیفه نظارت بر اجرای استانداردهای تدوین شده را هم برعهده دارد. هر محصولی که علامت این سازمان را داشته باشد به این معنی است که با تمام استانداردهای ملی ایران مطابقت دارد.
استانداردهای برق وزارت نیرو
یکی دیگر از استانداردهای برق ایران، توسط شرکت توانیر که به عنوان یک شرکت مادر تخصصی شناخته می‌شود بوده که وظیفه تهیه و تدوین پروتکل‌ها و مقررات استفاده از تاسیسات الکتریکی را برعهده دارد. همچنین کار نظارت بر اجرای این استانداردها را هم انجام می‌دهد.
سازمان نظام مهندسی کشور
این سازمان هم کار انتشار مقررات و استانداردهای ملی ساختمان را انجام می‌دهد. مقررات منتشر شده توسط این سازمان، شامل مشخصات عمومی، فنی و اجرایی تاسیسات برقی ساختمانی می‌شود. این تاسیسات در سطوح ضعیف و متوسط هستند.
استاندارد ایران پترولیوم (IPS)
IPS که مخفف عبارت Iranian Petroleum Standards است، حوزه شرکت نفت ایران را دربر می‌گیرد. استانداردهای IPS براساس اطلاعات فنی، نشریات علمی، دانش تخصصی ملی و بین‌المللی تهیه و تدوین می‌شود. گواهینامه‌ای که توسط این استاندارد صادر می‌شود، یک مدرک معتبر در حوزه استانداردهای وزارت نفت است.
استانداردهای برق ساختمان
استانداردهای برق ساختمان برای سیم کشی
ﻛﻠﻴﻪ ﺳﻴﻢ کشی‌ها اﻋﻢ از روﻛﺎر و ﺗﻮﻛﺎر، در داﺧﻞ لوله‌های ﻣﺨﺼﻮص ﺳﻴﻢ ﻛﺸﻲ یا ﺗﺮاﻧﻜﻴﻨگ ها ﻧﺠﺎم می‌شود و ﺑﺮای اﺟﺮای اﻧﺸﻌﺎﺑﺎت، زاﻧﻮﻫﺎ، ﺳﻪ و ﭼﻬﺎرراﻫﻪ ﻫﺎ و… ﺑﺎﻳﺪ از وﺳﺎﺋﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻣﺨﺼﻮص ﻫﺮ ﻣﺠﺮا اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و جعبه‌های زﻳﺮ ﻛﻠﻴﺪ و ﭘﺮﻳﺰ و سایر ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت در ﺳﻴﻢ کشی‌های ﺗﻮﻛﺎر ﺑﺎ ﻧﻮع ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ و ﭘﺮﻳﺰ و کلیدﻫﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻫﻤاهنگی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷد.
- ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ لوله‌ها ﺑﻪ ﻗﻄﺮ دﺳﺘﻪ سیم (و ﻳﺎ ﻗﻄﺮ ﻛﺎﺑﻞ ﭼﻨﺪرﺷﺘﻪ) باید حداقل برابر ۱.۳ باشد.
- لوله‌ها هنگام لوله کشی باید ﺧﺎﻟﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺳﻴﻤ ﻳﺎ ﻛﺎﺑﻞ ﭘﺲ از ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺑﻪ داﺧﻞ آﻧﻬﺎ ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﻮﻧﺪ.
- ﻣﺪارﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ زﻳﺮ کف ﻗﺮار می‌گیرند ﻓﻘـﻂ باید ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻟﻮﻟـﻪ ﻓﻮﻻدی ﻳﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﺻﻠﺐ ساخته شوند.
- بست‌های ﻟﻮﻟﻪ روﻛﺎر ﺑﺎﻳﺪ دو ﭘﻴﭽﻪ بوده و از ﻧﻮعی ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ لوله‌ها ﺑﺎ دﻳﻮار ﻳﺎ ﺳـﻘف تماس پیدا نکنند و حداقل فاصله باید 6 میلی متر باشد.
- در ﻫﺮ ﻗﺴﺖ از ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ ﺑﻴﻦ دوﺟﻌﺒـﻪ ﺗﻘـﺴﻴﻢ ﻳـﺎ وﺳـﻴﻠﻪ دیگر نباید بیشتر از چهار خم ۹۰ درجه که جمعاً ۳۶۰ درجه می‌شود، وجود داشته باشد.
- اﺳﺘﻔﺎده از ﻟﻮﻟﻪﺑﺮ در ﻟﻮﻟﻪ کشی ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ و لوله‌ها ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اره ﺑﺮﻳﺪه شده و لبه‌های ﺗﻴﺰ ﻣﺤﻞ ﺑﺮش ﺻﺎف ﺷﻮﻧﺪ.
- ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻮع ﻟﻮﻟﻪ مثلاً ﻓﻮﻻدی ﺑﻪ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﺑﺪون ﺗﻌﺒﻴﻪ کردن ﺟﻌﺒـﻪ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ.
- اﺗﺼﺎل ﻟﻮﻟﻪ کشی‌ها ﺑﻪ دستگاه‌های دارای ﻟﺮزش (ﻣثل ﻣﻮﺗـﻮر) ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ ﻛﻤـﻚ ﻟﻮﻟﻪ ﻓﻮﻻدی ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف دارای بوش‌های ﻣﻨﺎﺳﺐ با ﺣﺪاﻗﻞ ﻃﻮل 20 ﺳـﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ، اﻧﺠﺎم ﺷﻮد.
- سیم‌های استفاده شده در سیم کشی باید تا مقطع ۱۰ میلی متر مربع تک مفتولی با عایق بندی پی وی سی باشد.
- اﺗﺼﺎﻻت و اﻧﺸﻌﺎﺑﺎت ﺑﺎﻳﺪ توسط ترمینال‌های ﭘﻴﭽﻲ اﻧﺠﺎم شود.
- اﺳﺘﻔﺎده از ترمینال‌های ﻧﻮع دﻳﮕﺮ ﻋﺎﻳﻖ ﺑﻨﺪی ﻻزم را ﻧﻴﺰ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ.
- ﭘﻴﭽﻴﺪن سیم‌ها ﺑﻪ دور ﻫﻢ ﺑﺎ ﻧﻮار ﭼﺴﺐ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ.
- اﻧﺠﺎم ﺳﻴﻢ کشی‌های روﻛﺎر ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از سیم‌های ﭼﻨـﺪﻻیه ﻣثل ﺑﻨـﺪﻫﺎی پلاستیکی و بست‌های ﻣﻴﺨﻲ، اکیداً ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ.
استانداردهای جهانی برق ساختمان برای پریزها
- ﺟﺮﻳﺎن ﻧﺎﻣﻲ در ﭘﺮﻳﺰﻫﺎی ﻳﻚ ﻓﺎز ﺣﺪاﻗﻞ ۱۶ آﻣﭙﺮ بوده و ﺑـﻪ نوعی باشد دوشاخه‌های دو پل معمولی (بدون اتصال به هادی حفاظتی) به هم وصل شوند.
- ﻛﻠﻴﻪ ﭘﺮﻳﺰﻫﺎ، ﺑـﺮای وﺻـﻞ ﻫـﺎدی ﺣﻔـﺎﻇﺘﻲ باید ﻳـﻚ اﺗﺼﺎل اﺿﺎﻓﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
- در محیط‌هایی که به سیستم‌هایی به غیر از جریان برق عادی نیاز است (مثل جریان، ۶۰، ۱۰۰ و ۴۰۰ هرتز و یا جریان مستقیم) و در محیط‌های ایمنی مخصوص باید بر حسب از پریزهای مناسب استفاده شود.
- ﺟﺮﻳﺎن ﻧﺎﻣﻲ ﭘﺮﻳﺰﻫﺎی سه ﻓﺎز ﺣﺪاﻗﻞ ۱۶ آﻣﭙﺮ و باید یک یا دو اتصال اضافی را برای وصل هادی حفاظتتی یا خنثی داشته باشد.
استانداردهای جهانی برق ساختمان برای کلیدها
ﺟﺮﻳﺎن اﺳﻤﻲ ﻛﻠﻴﺪﻫﺎ ﺟﺰ در ﻣﻮاردی ﻛﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻠﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ دﻳﮕﺮی است، ،ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺑﺎر ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﺑـﺮ ﻳـﺎ مقداریﺑﺰرﮔﺘـﺮ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ:
- برای بارهای با ضریب قدرت رآکتیو مثل موتورها و نظایر آن: ۱.۲۵ جریان مصرف
- ﺑﺮای ﺑﺎرﻫﺎی ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﻗﺪرت واﺣﺪ مثل ﻻمپ‌های رﺷﺘﻪ ای و ﻧﻈﺎﻳﺮ آنها: ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺼﺮف؛
- برای بارهای با ضریب قدرت خازنی مثل کاپاسیتیو و مواردی نظیر لامپ گازی با خازن‌های اصلاح ضریب قدرت و موتوربا راه اندازی خازنی: ۲ برابر جریان مصرف
- ﻛﻠﻴﺪﻫﺎ از ﻧﻮع ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ ﺳﺮﻳﻊ و ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺘﻨﺎوب باید ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
- ﻛﻠﻴﺪﻫﺎی ﺗﺒﺪﻳﻞ باید درست سیم کشی شود و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش اشتباه، ﻛﻪ در آن ﻫﻢ ﻓـﺎز و ﻫـﻢ ﺧﻨﺜﻲ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺪ وﺻﻞ می‌شود، ﺳﻴﻢ ﻛﺸﻲ ﺷده باشند. اﻳﻦ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ همچنین در ﻣﻮرد ﻣﺪارﻫﺎی ﻛﻠﻴﺪﻫﺎﻳﻲ ﺻﻠﻴﺒﻲ ﻧﻴﺰ ﺻﺎدق اﺳﺖ.
- ﻛﻠﻴﺪﻫﺎی ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺪارﻫﺎ باید فقط ﻫﺎدی ﻓﺎز را ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ بکنند و ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ ﻫﺎدی ﺧﻨﺜﻲ ﺑﺮای ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ.
استانداردهای جهانی برق ساختمان برای فاصله‌ها
- فاصله آویز لامپ‌ها از سقف ساختمان باید ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر باشد.
- فاصله کابل‌ها از دیوار می باید حداقل ۲ سانتی متر باشد.
- فاصله پریزهای برق، تلفن‌ها و آنتن ساختمان از کف باید ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر باشد.
- فاصله پریز از کف در حمام ۱۲۰ باید سانتی متر می‌باشد.
- فاصله پریز از کف در آشپزخانه می‌بایست ۶۰ و ۱۲۰ سانتی متر می‌باشد.
- فاصله جعبه فیوز از لوله‌های گاز و آب باید ۱ متر بوده و از کف ساختمان به اندازه ۱۵۰ تا ۱۷۰ سانتی متر باشد.
- فاصله قوطی‌ها از چارچوب ساختمان باید ۱۵ تا ۲۵ سانتی متر باشد.
- فاصله کلیدهای ساختمانی از کف باید ۱۱۰ تا ۱۲۰ سانتی متر باشد.
- فاصله کلیدهای ساختمانی از کف می‌بایست ۱۱۰ تا ۱۲۰ سانتی متر باشد.
- فاصله گوشی آیفون از کف باید ۱۴۰ تا ۱۵۰ سانتی متر باشد.
- فاصله پنل و گوشی آیفون از کف می باید ۱۴۰ تا ۱۵۰ سانتی متر باشد
- فاصله پریزها از هم حداکثر باید ۳ متر بوده و از درب ۱.۵ متر باشد.
استانداردهای جهانی برق ساختمان برای ظرفیت فیوزها
- استاندارد ظرفیت فیوزها در سیم کشی ساختمان عبارتند از:
- ظرفیت فیوز روشنایی ۱۰ آمپر می‌باشد.
- ظرفیت فیوز کنتور ساختمان ۲۵ آمپر می‌باشد.
- ظرفیت فیوز پریزها ۱۶ آمپر می‌باشد.
- ظرفیت فیوز کولر گازی و فیوز اصلی ۲۰ آمپر می‌باشد.
استانداردهای جهانی برق ساختمان برای سطح مقطع سیم‌ها
از دیگر استانداردهای سیم کشی ساختمان که برقکار ساختمان باید با آن آشنا بوده و به کار گیرد استانداردهای سطح مقطع سیم‌ها می‌باشد.
- سیم‌های پریز ساختمان باید سطح مقطع ۲.۵ میلی متر داشته باشند.
- سیم‌های روشنایی باید سطح مقطع ۱.۵ میلی متر داشته باشند.
- سیم‌های کولر آبی باید سطح مقطع ۲.۵ میلی متر داشته باشند.
- سیم‌های اصلی برق باید سطح مقطع ۴ میلی متر داشته باشند.
- سیم‌های کولر گازی باید سطح مقطع ۴ میلی متر داشته باشند.