فیوز فشار ضعیف یکی از انواع فیوز برق به کار برده شده در شبکه است. در معرفی فیوز فشار ضعیف باید گفت این دسته از فیوزها نیز مشابه تمامی فیوز ها عمل می کند. در واقع یک وسیله حفاظتی است که در مدار الکتریکی برای محافظت در برابر افزایش غیر مجاز جریان الکتریکی به کار می رود. زمانی که جریان بیش از جریان نامی قصد عبور از فیوز را داشته باشد با قطع مدار فیوز از تجهیزات محافظت خواهد نمود. فیوز در انواع مختلفی میباشد و نمونهای از آن شامل فیوزهای فشارقوی ضعیف است که آنها را با علامت اختصاری LV میشناسند.
این دسته از فیوزها معمولاً برای شبکه هایی با ولتاژ هزار و یا کمتر از آن با جریان نامی مشخص برای قطع مدار مورد استفاده قرار می گیرد. البته فیوزهای فشار ضعیف را بر اساس پارامترهای بسیار مختلفی نظیر چگونگی قطع مدار، نوع کاربرد و چگونگی طراحی تقسیم بندی می کنند.
به طور کلی یک فیوز در هر مدل برای محافظت از کلیه تجهیزات مدار و جان افراد در برابر برق گرفتگی ایفای نقش دارد. فیور به عنوان مهمترین قطعاتی که در سیستم برق یا حتی جعبه کنتور قرار می گیرد، بسیار حائز اهمیت است. در رابطه با فیوز فشار ضعیف، انواع آن، مزایای این فیوزها و کاربرد این دسته از فیوزها تا چه حد اطلاعات دارید؟ آیا می دانید که این فیوزها برای عملکردهای مختلف طراحی شده اند و البته به دو شکل اضافه بار و اتصال کوتاه در سیستم رخ می دهند.
فیوزها در مدل های فشار ضعیف برای اورلودهای پایین مورد استفاده قرار می گیرد. اما تمامی فیوز ها به ویژه مدل های فشار ضعیف طی پروسه ذوب شدن یکی از فلزات باعث قطع مدار میشوند برای بررسی بیشتر تا پایان مقاله با فرنام الکتریک همراه باشید.
معرفی فیوز
در نخستین بخش از مقاله به شما خواهیم گفت که، فیوز چیست؟ فیوز یک وسیله الکتریکی بسیار مهم در هر سیستم الکتریکی از خانگی تا کارخانه ها و شرکت ها است.
این یک عنصر الکتریکی است، که به جهت مراقبت و محافظت از مدارهای الکتریکی و دستگاه های الکتریکی طراحی شده و با قطع خودکار مدار هنگام بارگذاری بیش از حد، استفاده می شود. در واقع فیوز از وقوع آتش سوزی و مدار جلوگیری می کند.
فیوزها در اکثر خانهها استفاده می گردند و مستقیماً بین هادیهای الکتریکی و تجهیزات الکتریکی وصل میشوند، تا از سیستم برقی در زمانی که جریان از حد مجاز فراتر رفت محافظت نموده و از خطر انفجار جلوگیری کنند.
سیم فیوز که به صورت سری به دو سر هادی در مدار الکتریکی متصل شده است، جزء ضروری فیوز است. سایر قطعات این ابزار شامل قاب فیوز، قلاب، درپوش فیوز،… می شود.
کارکرد فیوز چگونه است؟
حال که دانستید که فیوز چیست و چه کارکردی دارد، در این بخش از مطلب شما را با مکانیسم کار فیوزها آشنا می کنیم. فیوز بر اساس اصل خود ذوب یا خم شدن کار می کند، تا زمانی که جریان از سطح بار بیشتر شود، از مدار جدا می گردد.
عملکرد فیوز به این شرح است، که هنگامی که جریان در سطح نرمال (کمتر از نامی) باشد، فیوز ذوب نمی شود. برعکس، هنگامی که جریان بیش از حد بارگذاری می شود (بیشتر از سطح نامی) ، فیوز گرم شده و ذوب می شود. طی این فرآیند داغ و ذوب شدن فیوز خاموش و جریان قطع می شود.
هنگامی که جریان اضافه بزرگتر از میزان نامی باشد، مدار سریعتر قطع می شود. ویژگی حفاظتی فیوز مفهومی است، که به رابطه بین زمان خاموش شدن فیوز و جریان عبوری از آن اشاره دارد. برای اینکه این اتفاق بیفتد، مقاومت مواد سیم فیوز باید نقطه ذوب، اندازه و ترکیب مناسبی داشته باشد.
کاربرد فیوز چیست؟
در این بخش از مقاله به شما خواهیم گفت، که کاربرد فیوز چیست. کاربرد اصلی فیوزها حفاظت از ایمنی خطوط انتقال، وسایل کنترل، مدارها، موتورهای الکتریکی و ترانسفورماتورها است. فیوزها با طراحی کوچک، ساده و حفاظت فوق العاده خود، بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. در ساخت و سازهای مدرن، فیوزها به تدریج با بسیاری از ویژگی های برجسته جایگزین آپتومات می شوند.
فیوز در اکثر وسایل برقی خانگی برای محافظت از تجهیزات برقی استفاده می شود. از نمونه های متداول کاربرد فیوزها می توان به محافظت از فن های برقی ، سیستم تهویه مطبوع، آبگرمکن، یخچال، ماشین لباسشویی، مایکروویو، دستگاه تصفیه هوا و … اشاره کرد.
فیوز وظیفه حفاظت از این تجهیزات را در برابر اتصال کوتاه یا افزایش ناگهانی ولتاژ دارد. فیوزها حتی برای محافظت از کنسول های بازی، رایانه ها، اتومبیل ها، چاپگرها، اسکنرها و غیره هم استفاده می شوند.
در ادامه مبحث کاربرد فیوز چیست، به دیگر کاربرد آن در کارخانهها و ساختمانهای بزرگ باید اشاره کرد. فیوزها همچنین به محافظت از ترانسفورماتورها، مبدلهای قدرت، استارتها و… کمک میکنند.
نکات مهم انتخاب فیوز فشار ضعیف
فیوز فشار ضعیف نمونه ای از انواع فیوزها از نظر دسته بندی بر اساس نوع عملکرد هستند. این فیوزهای فشار ضعیف نیز خود به عنوان محصولات کاربردی شناخته میشود. اما برای انتخاب بهترین فیوز در مدل فشار ضعیف نکاتی هستند که با بررسی آن ها می توانید انتخاب بهتری انجام دهید.
• هنگام انتخاب یک فیوز فشار ضعیف و البته تمامی فیوزها بایستی ولتاژ نامی آن را در نظر بگیرید. در واقع هر یک از فیوزها در مدل های مختلف با ولتاژ نامی مشخصی نیز عرضه می شوند.
• جریان نامی فیروز دیگر پارامتر و مشخصه ای است که با اکتفا به آن می توانید بهترین فیوز مورد نیاز خود را با کیفیت و عملکرد مطلوب انتخاب کنید.
• سطح عایقی جزو پارامترهای مهمی است که در معرفی فیوز فشار ضعیف در رابطه با آن توضیحاتی ارائه می شود. چرا که بایستی یک فیوز عایق بسیار بالایی داشته باشد. قطعاً می دانید که عایق بودن هر محصول ایمنی آن را نیز افزایش خواهد داد.
• مدل تولد کار یا کند کار بودن فیوز نیز در نظر گرفته میشود. در واقع با در نظر قرار دادن مشخصه زمان جریان بایستی یک فیوز را به تناسب شرایط انتخاب کنید. معمولاً مدل های تند کار لحظهای و کند کار برخلاف این مدل ها عملکرد دارند. قطعاً که این تندکار یا کندکار بودن در هر مجموعه بر اساس زمان شروع به کار می تواند بسیار مورد اهمیت قرار بگیرند.
• تنوعی از انواع فیوزهای فشار ضعیف در مدلهای مختلف نظیر مدل های فشنگی، چاقوی و غیره در بازار هستند. اما شما باید بدانید برای کاربرد خود چه نوع فیوزیی را با چه مشخصاتی احتیاج دارید.
• به ضریب ارتفاع و حرارت محیط نیز دقت داشته باشید تا فیوزی را با عملکرد مناسب انتخاب کنید.
انواع فیوز فشار ضعیف
فیوز فشار ضعیف به عنوان بهترین وسیله برای قطع جریان برق در مواقع حساس است. امروزه در تاسیسات روشنایی و برق، فیوزها ایفای نقش میکنند. این وسیله در برابر اضافه بار و جریان اتصال کوتاه از تمامی تجهیزات محافظت خواهد نمود. اما همین فیوز یا کلیدهای فشار ضعیف دارای مزایای بسیار زیادی هستند. در واقع پس از قطع مدار بلافاصله برای بهره برداری مجددا شروع به کار می کنند. توسط کنداکتور های فرعی که در این فیوزها مورد استفاده قرار گرفته وضعیت آن در حالت قطع یا وصل قرار میگیرد. معرفی فیوز فشار ضعیف تنها به ارائه مشخصاتی در رابطه با این فیوزها نیست بلکه در رابطه با انواع فیوزهای فشار ضعیف نیست باید آشنایی پیدا کنید:
فیوز فشار ضعیف چاقویی
فیوزهای کاردی را می توان در دسته بندی فیوزهای خاص و بسیار کاربردی برشمرد. این فیوز ها همان فیوز های چاقویی هستند که از نوع ذوب شونده می باشد. قطعاً شما با فیوز های چاقویی و عملکرد خاص آنها تا حدودی آشنایی دارید. فیوزهای چاقویی نیز وظیفه حفاظت از مصرف کننده در برابر جریان اضافه باز را خواهند داشت و البته این فیوزها نیز طی یک پروسه ذوب شونده و قطع مدار باعث حفاظت می شوند.
این مدل های چاقویی یا ذوب شونده طراحی خاصی نیز دارند و به دلیل شکل ظاهری آنها را با نام کلید چاقویی شهرت دادهاند. این فیوزهای پرکاربرد برای حفاظت از وسایل، کابل برق، سیم برق و جان افراد خواهند بود. ساختمان این فیوزها بسیار خاص و از بدنه سرامیکی مستطیل شکلی تشکیل می شوند. البته یک ترمینال تیغه فلزی نیز در دو طرف این بدنه فیروز متصل است.
المان ذوب شونده به عنوان مهمترین قطعه در داخل بدنه همانند یک تیغه فلزی قرار می گیرد. همچنین یک قلاب فلزی نیز در این فیوزها به منظور جدا کردن فیوز از پایه فیوز قرار گرفته است. نشانگر سلامت نیز بهمنظور مهمترین قطعه برای نمایش وضعیت فیوز خواهد بود.
فیوز فشار ضعیف فشنگی
فیوزهای فشنگی یا فیوزهای ذوب شونده به عنوان خاص ترین فیوز فشار ضعیف دارای طراحی خاصی هستند. در واقع بلافاصله پس از عبور جریان مشخص طی یک مدت زمان مشخصی ذوب و باعث قطعی مدار میشوند. این دسته از فیوزها را بیشتر برای کاربردهای خانگی مورد استفاده قرار میدهند. البته که سطح کاربرد فیوزهای فشنگی بسیار زیاد است و این دسته از فیوزها مانع از ورود بار اضافی به مدار می شوند. این بار های نامتقارن می تواند باعث جریان اتصال کوتاه یا عبور جریان اضافی نظیر آتشسوزی و برقگرفتگی گردد.
اما این فیوزها مانع از روی عبور این جریان های غیر استاندارد خواهند شد. معمولاً برای نصب این فیوزها نیاز به یک پایه چینی و حتی کلاهک چینی است که فیوز در داخل این پایه و کلاهک چینی قرار می گیرد. البته قسمت پشت این کلاهک شیشه ای میباشد.
در قسمت داخلی فیوز براده هایی از سرامیک یا پودر چینی هستند که برای قطع شدن سیم حرارتی جرقه بین این محتویات صورت گرفته سریع خنک و بلافاصله باعث قطع مدار خواهد شد. البته همین قطعات باعث خنک شدن سیم ذوب شونده نیز در صورت لزوم می شوند.
فیوز از نوع ذوب شونده قدرت کمتری در مقایسه با دیگر فیوزها داشته و به همین منظور مصرف خانگی دارد. همچنین این دسته از فیوزها دارای یک مغزی بسیار قوی هستند که در برابر جریان اضافه بار مقاومت بالایی نشان میدهد. این فیوزها نیز یک ورودی و خروجی جریان دارند که جریان از آن عبور و در نتیجه خارج می شود. البته در مواقع حساس و در صورت بسیار بالا بودن جریان های غیرمجاز ممکن است قسمت مغزی فیوز آسیب ببیند که اقدام به تعویض آن خواهند کرد. مدل های فشنگی نیز خود در دو نوع فیوز توکار و فیوز کندکار مورد استفاده قرار می گیرند.