کابل PVC چیست؟ یکی از عایق‌های پرکاربرد در تولید انواع سیم و کابل، عایق PVC است. PVC یک عایق بسیار مقاوم است که استفاده از آن در کابل‌ها سبب افزایش استحکام و مقاومت این تجهیزات در برابر عوامل طبیعی و غیرطبیعی می‌شود. حرارت بالاهنگام عبور جریان برق از دلایل اصلی کاهش عمر مفید کابل‌ها و بروز حوادثی نظیر آتش‌سوزی است.
استفاده از روکش پی‌وی‌سی باعث جلوگیری از بروز چنین حوادثی می‌شود. ویژگی‌های مثبت کابل با روکش PVC در کنار قیمت مناسب این کابل‌ها باعث استفاده گسترده از این محصولات در دستگاه‌های برقی خانگی و صنعتی شده است. ما در این مقاله از فرنام الکتریک تلاش کرده‌ایم اطلاعات کاملی را درباره کابل با روکش PVC در اختیار شما بگذاریم. پس ادامه مقاله را از دست ندهید.
پلی وینیل کلراید چیست؟
PVC یا پلی وینیل کلراید یک پلیمر بسیار کاربردی و ارزشمند است که در صنعت پتروشیمی تولید می‌شود. این ماده در تولید بسیاری از کالاهای پرمصرف در زندگی ما کاربرد دارد. کابل با روکش PVC یکی از انواع گوناگون محصولاتی است که در تولید آن از این ماده استفاده شده است. در ادامه با انواع این نوع کابل‌ها و کاربردهایی که دارند، بیشتر آشنا خواهید شد.
کابل‌های PVC را بشناسید
کابل PVC نوعی کابل است که روکش آن از ماده‌ای به نام پلی‌وینیل‌کلراید یا به اختصار PVC ساخته شده است. این ماده از دهۀ 1950 جایگزین عایق‌های لاستیکی در سیم‌کشی خانه‌ها شد و امروزه به‌علت مقرون به‌صرفه‌بودن و سهولت در ساختشان، در صنایع بسیاری به‌کاربرده می‌شوند. PVC ماندگاری زیادی دارد و معمولاً بیش از 25 الی 30 سال عمر می‌کند.
یک کابل PVC از اجزای زیر تشکیل شده است:
- هادی: این بخش در هستۀ کابل قرار دارد و وظیفۀ انتقال برق را برعهده دارد. این هادی معمولاً از مس ساخته می‌شود؛
- روکش‌های عایق PVC: این روکش‌ها روی هسته‌های کابل‌کشیده شده‌اند و معمولاً با رنگ‌های مختلف این هسته‌ها را از هم متمایز میکنند. این رنگ‌ها به‌صورت زیر هستند:
- قرمز برای فاز یک یا L1
- زرد برای فاز دو یا L2
- آبی برای فاز سه یا L3
- مشکی برای خنثی یا نول
- فیلر: ماده‌ای است که با پُر‌کردن فضای خالی میان هادی‌های عایق‌شده، آن‌ها را در یک استوانه در کنار هم فیکس می‌کند تا از پیچ خوردن و خرابی آن‌ها جلوگیری شود. فیلرها معمولاً یا از PVC ساخته شده‌اند یا لاستیک غیروُلکانیزه.
- مفتول‌ها و نوارهای مسی: لایۀ بعدی مفتول‌ها و نوارهای مسی هستند که به آن‌ها زره هم گفته می‌شود و در اطراف فیلر کشیده شده‌اند. وظیفۀ این زره‌ها محافظت کابل در برابر فشارهای مکانیکی است.
- ژاکت: در بیرونی‌ترین قسمت کابل نیز یک لایۀ PVC دیگر کشیده شده که به آن ژاکت گفته می‌شود و وظیفۀ آن حفاظت از کابل در برابر آسیب‌های خارجی است.
کابل‌های PVC، بر اساس تعداد هسته یا هادی به انواع مختلف تقسیم می‌شوند که هر نوع برای کاربردی خاص طراحی شده است. تعداد هسته‌های یک کابل از یک هسته یا همان رشته تا صدها رشته متغیر است؛ ولی، به‌‌طور کلی کابل‌ها به دو دستۀ تک‌رشته‌ای و چندرشته‌ای تقسیم می‌شوند.
چرا کابل PVC معروف شد؟
یکی از دلایل اصلی که استفاده از PVC برای کابل رواج پیدا کرده، این است که این ماده در برابر شعلۀ آتش مقاوم است و این خاصیت در تجهیزات برقی بسیار اهمیت دارد؛ زیرا جلوی آتش‌سوزی‌های ناشی از اتصالات معیوب را می‌گیرد. کابل PVC ذاتاً سفت و سخت است؛ اما، می‌توان آن را با دستکاری شیمیایی، در برابر مواد مختلف نظیر روغن، اسید، آب و… منعطف یا مقاوم کرد تا در مصارف پُر پیچ‌وخم از آن استفاده شود.
علاوه بر این، این مادۀ سخت می‌تواند در برابر ساییدگی نیز مقاومت کند. مواد افزودنی مختلفی وجود دارند که محدودۀ دمای قابل تحمل برای PVC را به 40- تا 105 درجۀ سانتی‌گراد می‌رسانند؛ درحالی‌که خود این ماده از 40- تا 90 درجۀ سانتی‌گراد را می‌تواند تحمل کند. PVC ذاتاً در برابر نور خورشید، رطوبت و دود مقاوم است و تمامی این خواص باعث شده که PVC به‌عنوان یک مادۀ مناسب برای روکش کابل شود.
دو نمونه کابل با روکش PVC و کاربرد آن‌ها
تنوع کابل‌های برق دارای روکش پی‌وی‌سی در بازار بسیار زیاد است. زمانی که قصد شروع یک پروژه سیم‌کشی یا استفاده محدود از کابل‌ها را دارید، باید از کابل متناسب با پروژه خود استفاده کنید. از PVC تنها به‌عنوان روکش کابل‌ها استفاده می‌شود. نوع هادی، تعداد و نوع رشته‌ها و سایر مشخصات یک کابل برق، ویژگی‌های و کاربردهای یک کابل را تعیین میکنند. این ویژگی‌ها مشخص میکنند که از کابل موردنظر در چه دستگاه‌ها یا پروژه‌هایی می‌توان استفاده کرد. در اینجا دو نمونه از کابل‌های کاربردی که برای تولید آن‌ها از روکش PVC استفاده شده است را بررسی می‌کنیم.
کابل افشان تک رشته با عایق و روکش PVC
در کابل‌های افشان به جای استفاده از هادی یکدست و قطور، از تعداد زیادی هادی به هم تنیده استفاده شده است. یک ویژگی مهم کابل افشان، انعطاف‌پذیری بالای کابل است که آن را به یکی از پرکاربردترین محصولات در صنعت برق تبدیل کرده است. در بسیاری از لوازم برقی موجود در منزل شما نظیر جاروبرقی، ماکروویو، یخچال و تلویزیون از کابل افشان دارای روکش PVC استفاده شده است.
علاوه بر موارد فوق، استفاده از این کابل‌ها در ساختمان‌های مسکونی، پاساژها، تجهیزات و ماشین‌آلات و تابلوها نیز رایج است. کابل افشان تک رشته با عایق و روکش PVC بیشتر برای مسافت‌های کوتاه طراحی و تولید شده است. به‌طورمعمول از هادی مسی در کابل افشان تک رشته با روکش پی‌وی‌سی استفاده می‌شود که قیمت مناسب و رسانایی بالایی دارد. این کابل توانایی تحمل دمای هفتاد درجه سانتی‌گراد را دارد و در شرایط معمولی، احتمال سوختن یا آتش گرفتن آن بسیار کم است.
کابل‌های افشان سبک با عایق و روکش PVC
در این نوع کابل‌ها از چند رشته هادی برای هدایت جریان برق استفاده می‌شود. هر هادی شامل چندین رشته سیم عایق دار است که به هم تنیده شده‌اند. از این نوع کابل‌ها در دستگاه‌های برقی خانگی کوچک استفاده می‌شود. کابل‌های افشان سبک با عایق و روکش PVC برای محدوده دمایی بین 30- تا 70+ درجه سانتی‌گراد طراحی شده و از مقاومت حرارتی قابل قبولی برخوردار هستند. بااین‌حال، این نوع کابل برای استفاده در دستگاه‌های صنعتی و محیط‌هایی که خطرات مکانیکی در آن‌ها وجود دارند، مناسب نیست. گفتنی است، در این نوع کابل نیز معمولا از فلز مس برای ساخت هادی استفاده می‌شود.
آیا کابل با روکش PVC انتخاب مناسبی است؟
بدون تردید کابل‌های مجهز به روکش PVC از محصولات مقاوم موجود در بازار هستند. به‌علاوه، تولید عایق PVC نسبت به روکش‌های متداول قدیمی نظیر روکش روغنی، مقرون به صرفه‌تر است. با این وجود باید توجه داشت که کابل دارای روکش پی‌وی‌سی متناسب با پروژه خود را انتخاب نمایید تا از حداکثر بازدهی آن بهره‌مند شوید. مجتمع صنایع سیم و کابل آرین ابهر از عرضه‌کنندگان موفق این نوع کابل‌ها در ایران است.
مزایای کابل‌های PVC
از مزیت‌های استفاده از کابل PVC می‌توان به آنچه در زیر آمده است اشاره کرد:
- این نوع کابل انواع گوناگونی برای کاربردهای مختلف دارد و با توجه به نوع نیاز، می‌توان کابل مناسب را انتخاب کرد؛
- کابل PVC دوام زیادی دارد و بسیار محکم است. این کابل‌ها، همچنین در برابر خوردگی، سایش، مواد شیمیایی و آب بسیار مقاوم بوده و ضدزنگ هستند؛
- امنیت فیزیکی زیاد کابل PVC، یکی دیگر از دلایل گسترش کاربرد آن است. شما می‌توانید با اطمینان خاطر این کابل محکم و مقاوم را حتی در آشپرخانۀ خود استفاده کنید؛
- استفاده از این کابل هیچ محدودیتی ندارد و می‌توان آن را برای مصارف مختلف صنعتی و خانگی و… طراحی کرد؛
- ساخت کابل‌های PVC، بسیار ساده است؛ زیرا قابل بازیافت بوده و می‌توان به‌راحتی مواد آن را از کابل‌های قبلی هم تهیه کرد؛
- بازیافت‌پذیربودن این کابل، روی قیمت آن هم تأثیر گذاشته و نسبت به برخی کابل‌های دیگر مثل کابل XLPE ارزان‌تر است.
تفاوت کابل XLPE و کابل PVC
حال به تفاوت‌های این دو نوع از کابل‌ها می‌پردازیم:
- کابل XLPE و کابل PVC از نظر رنگ با یکدیگر تفاوت دارند. قیمت کابل PVC با قیمت کابل‌های XLPE متفاوت است. دلیلش هم ساختار متفاوتی است که این دو نوع کابل دارند. البته خرید عمده کابل از هر نوع که باشد، به صرفه است.
- کابل‌‌‌‌هایی پی وی سی با استفاده از مواد ترموپلاستیک عایق می‌شوند. درجه حرارتی که این کابل‌ها تحمل میکنند حدود ۷۰ درجه است اما کابل‌های XLPE توانایی آن را دارند که در دمای ۹۰ درجه سانتی گراد مقاومت کنند.
- تفاوت دیگر کابل XLPE و کابل PVC در میزان تحمل حداکثر دما نیز هست. کابل‌های XLPE قابلیت این را دارند ک تا حدود ۲۵۰ درجه سانتی گراد دما را در یک ثانیه تحمل کند. این در الی است که کابل‌های پی وی سی ۱۶۰ درجه حرارت را در یک ثانیه تحمل میکنند.
- کابل‌های XLPE نسبت به کابل‌های پی وی سی از مقاومت رطوبتی کمتری برخوردار هستند. در مقابل کابل‌های XLPE از عمر و کاربرد بیشتر و طولانی‌تری برخوردار شده‌اند.
- عایق‌هایی که از جنس XLPE هستند در دمای بالا یا دمای خیلی پایین عملکرد بسیار خوبی را از خود به نمایش می‌گذارند. همین امر باعث به صرفه بودن قیمت کابل pvc نسبت به XLPE شده است.
- در ساختار کابل‌های XLPE از مولد هالوژنی استفاده نشده است. بنابراین این نوع از کابل‌ها به هنگام ساختن گاز‌های سمی و مضر تولید نمی‌کنند.