وبلاگ

مقالات

نحوه نصب کلید مینیاتوری

نصب کلید مینیاتوری

کلید های مینیاتوری از جمله ادوات برق صنعتی هستند که دارای مصارف مسکونی، اداری و صنعتی می باشد. بر همین اساس لازم است تا تمامی افراد نسبت به آن شناخت کافی داشته و در مواقع لزوم نسبت به استفاده و نصب کلید مینیاتوری اقدام نمایند. استفاده صحیح و مناسب از این تجهیز موجب عدم آسیب به تجهیزات پایین دستی ، جلوگیری از قطع مکرر برق در شبکه مصرف و در نهایت جلوگیری از خطرات احتمالی شود.

کلید مینیاتوری تجهیزی است که علاوه بر جدا سازی ( ایجاد انشعاب) در یک مجموعه مصرف کننده، محافظت از تجهیزات مصرف کننده را نسبت به اتصال کوتاه و اضافه بار بر عهده دارد. حال که شناخت کافی نسبت به این تجهیز پیدا کردیم؛ در این مقاله به نحوه نصب صحیح و اصولی آن در یک مدار تک فاز ( مانند شبکه برق یک خانه) و در یک مدار سه فاز (مانند شبکه برق یک کارگاه کوچک) می پردازیم. با فرنام الکتریک همراه باشید.

کلید مینیاتوری چیست؟

فیوز مینیاتوری به عنوان قطع کننده اتوماتیک مدار، یک قطعه الکترومکانیکی است که با افزایش جریان و رسیدن به جریان تعیین شده، مدار را قطع می کند. در واقع این نوع کلید جهت حفاظت از جریان های غیر عادی (اضافه بار و اتصال کوتاه) استفاده می شود. پس از عملکرد MCB به دلایل اضافه بار یا اتصال کوتاه، ابتدا مدار را رفع اشکال نموده و سپس می توان وضعیت کلید را به طور دستی تغییر و در حالت ابتدایی قرار داد.

کلید مینیاتوری، (MCB (Miniature Circute Breaker و فیوز مینیاتوری، همه از نام هایی هستند که معمولاً برای این تجهیز حفاظتی به کار برده می شود. اما اصطلاح فیوز مینیاتوری رایج و البته نادرست است؛ زیرا فیوز به تجهیزی اطلاق می گردد که با افزایش شدت جریان از مقدار تعیین شده در مدت زمان معین، المانی دارد که ذوب شده و مداری را که در آن قرار گرفته است را باز می کند؛ و پس از آن باید تعویض شود. به عبارتی یک قطعه یک بار مصرف است. این در حالی است که کلید خودکار مینیاتوری مجهز به قطعاتی مانند رله حرارتی یا بی متال جهت حفاظت اضافه بار و رله مغناطیسی جهت حفاظت اتصال کوتاه است و پس از قطع جریان های غیر عادی (اضافه بار و اتصال کوتاه) به صورت خودکار، دیگر نیازی به تعویض ندارد و المان ذوب شونده ای در کلید مینیاتوری به کار گرفته نشده است.

کاربرد کلید مینیاتوری

کاربرد کلید مینیاتوری علاوه بر قطع بار به عنوان جدا کننده، قطع در زمان اضافه بار مدار و قطع جریان اتصال کوتاه است. در صورتی که از کلید قطع بار به جای MCB استفاده شود، برای سیستم حفاظتی در نظر گرفته نشده است.

لازم به ذکر است قسمت های تشکیل دهنده MCB به عنوان نوعی از کلیدهای اتوماتیک یا خودکار، شامل دو قسمت است؛ یکی رلۀ حرارتی یا رلۀ بی متال (رلۀ جریان زیاد با عملکرد تأخیری) جهت قطع در زمان اضافه بار است، و دیگری رلۀ جریان مغناطیسی (رلۀ جریان زیاد با عملکرد سریع) جهت قطع جریان اتصال کوتاه است.

از MCB می توان به عنوان کلید مجزا کننده نیز استفاده نمود. البته نباید از این کلیدها به عنوان کلید کنترل مدار (قطع و وصل) به طور دائم استفاده کرد.

برای جلوگیری از اضافه ولتاژ در هادی خنثی و یا نول در صورت بروز اتصال کوتاه بین فاز و نول، باید از وسیله حفاظتی استفاده نمود. برای نمونه می توان از کلید مینیاتوری برای حفاظت در مقابل اضافه ولتاژ در مدار تأسیسات فشار ضعیف بهره برد تا اجازه ندهد اضافه ولتاژ روی نول باقی بماند.

نکات مهم نحوه نصب کلید مینیاتوری

1- کلید مینیاتوری را بر اساس موارد گفته شده در قبل، متناسب با جریان مصرف کننده تهیه نمایید تا کارایی صحیح داشته باشد. انتخاب اشتباه کلید، سبب حفاظت ناقص و بروز حادثه است.
2- کلید مینیاتوری دارای شیاری در پشت کلید می باشد. در نتیجه کلید را تنها بر روی ریل استاندارد نصب مخصوص آن نصب کنید. این ریل به طور جداگانه قابل خریدن بوده و به وسیله پرچ یا پیچ به صفحه یا دیوار متصل می شود. از نصب آزاد کلید جداً بپرهیزید.
3- کلید مینیاتوری دارای ترمینال های عایق دار در ورودی و خروجی نمی باشد. در نتیجه لازم است تا در محفظه ای بسته، به دور از هر درجه ای از رطوبت، گرد و خاک ( شامل غبار فلزات) و گاز های شیمیایی باشد. بهتر است آنها را در یک تابلو برق فلزی یا پلاستیکی (پلی کربنات) و یا نهایتا در محفظه های کوچک کلید مینیاتوری موجود در بازار، نصب نمایید. این محفظه ها باید دست کم دارای درجه حفاظتی IP40 باشد.
4- برای اتصال سیم به ترمینال های کلید مینیاتوری لازم است تا پیچ ها به درستی محکم شوند به طوری که سیم در داخل ترمینال نلغزد و اتصال محکم بر قرار باشد. عدم اتصال درست موجب اتصالی، ایجاد حادثه و سوختگی کلید مینیاتوری می شود.
5- گرفتن چند انشعاب از زیر یک کلید مینیاتوری صحیح نبوده و موجب حفاظت ناقص از تجهیزات پایین دست کلید می شود. بهتر است به فراخور نوع مصرف کنندگان، کلید مینیاتوری جداگانه تهیه شود.

نصب کلید مینیاتوری

ورودی و خروجی کلید مینیاتوری کجاست؟

ورودی و خروجی کلید مینیاتوری مانند بسیاری از تجهیزات کلید زنی از بالا به پایین است. ترمینال های بالایی کلید ، ورودی کلید مینیاتوری و ترمینال های پایینی کلید، خروجی های کلید مینیاتوری را تشکیل می دهند. در نتیجه؛ برق از ترمینال ورودی وارد شده و بعد از گذشتن از تجهیزات داخلی کلید مینیاتوری به ترمینال خروجی منتقل می شود. بنابراین، سیم یا کابل برق دار را به ورودی کلید متصل کرده و خروجی را به تجهیزات مصرف کننده ، متصل می نماییم.

نقشه کلید مینیاتوری

نقشه کلید مینیاتوری برای مینیاتوری های تک پل الی چهار پل مشابه است و تفاوتی ندارد. اما در مینیاتوری های تک فاز+ نول و سه فاز + نول باید توجه داشت که پایه ای که با N مشخص شده است؛ فاقد حفاظت بوده و تنها باید سیم فاز به آن متصل شود. در زیر شماتیک رسم شده برای این دو مدل مختلف را مشاهده می کنید. نقشه شماتیک کلید مینیاتوری، همواره بر روی کلید رسم شده است تا کاربر در هنگام نصب کلید، مرتکب اشتباه نشود.

طریقه نصب کلید مینیاتوری تک فاز

فرض کنید می خواهیم برای یک واحد مسکونی دارای یک کنتر برق 32 آمپر، انشعاب مصرفی در داخل واحد ایجاد کنیم. بر همین مبنا لازم است تا تعدادی کلید مینیاتوری، ریل، جعبه فیوز، ترمینال انشعاب و سیم تهیه کرده و کار را شروع کنیم. فرض می کنیم که واحد مسکونی دارای سیستم ارتینگ می باشد. لازم است تا تمامی مراحل اعم از انتخاب سایز سیم، فیوز ها و…. مطابق با استاندارد توانیر و سازمان نظام مهندسی ساختمان باشد تا از بروز هرگونه حادثه تا حد زیادی جلوگیری شود. بر همین اساس از زیر فیوز داخل جعبه کنتر برق یک کابل سه رشته موسوم به کابل 6*3 به داخل واحد ساختمان کشیده شده است. فیوز داخل جعبه کنتر، یک فیوز دو پل 32 آمپر می باشد.

علت استفاده از فیوز مینیاتوری دو پل، داشتن حفاظت بر روی فاز و نول می باشد تا در زمانی که به طور ناگهانی در شبکه حالت فاز معکوس و نظیر آنها رخ می دهد، حفاظت بر قرار باشد. کابل 6*3 نیز شامل سیم فاز ( به رنگ های گرم نظیر قرمز، زرد ،قهوه ای یا مشکی)، سیم نول ( به رنگ آبی) و سیم ارت ( به رنگ زرد و سبز مخلوط) می باشد. لازم است در طول کار از ابزار استاندارد، دستکش و کفش مخصوص جهت جلوگیری از آسیب برق گرفتگی استفاده نماییم.

همچنین جریان برق را از فیوز نصب شده در زیر کنتر قطع می کنیم. سیم ارت به ترمینال انشعابی ( شینه ارت) متصل شده و میان مصرف کنندگان اعم از پریز ها، روشنایی ها، وسایل سرمایشی و گرمایشی متصل می شود. در ادامه رشته سیم فاز را به ورودی یک کلید مینیاتوری تک پل 32 آمپر متصل می کنیم. خروجی این کلید فیوز به ورودی یک کلید محافظ جان تک فاز 32 آمپر متصل می شود.

خروجی محافظ جان شامل یک سیم فاز و نول است. سیم نول مشابه با سیم ارت به ترمینال انشعاب ( شینه نول) منتقل و از آنجا به تعداد لازم میان مصرف کنندگان توزیع می شود. اما سیم فاز به درون ورودی اولین کلید مینیاتوری متناسب با مصرف کننده می رود. اگر فرض کنیم که مصرف کننده ما از نوع پریز های آشپزخانه خانه است؛ از یک مینیاتوری 16 آمپر استفاده می کنیم. خروجی کلید مینیاتوری توسط سیم به داخل بخش آشپزخانه برده شده و بین تمامی پریز های آشپزخانه انشعاب داده می شود. در ادامه بین کلید های مینیاتوری بعدی با کلید مینیاتوری اولی، مطابق با تصویر زیر پل زده و خروجی ها را به مصرف کنندگان می رسانیم.

نصب کلید مینیاتوری

طریقه نصب کلید مینیاتوری سه فاز

مجددا فرض نمایید که یک کنتر 3 فاز 32 آمپر داریم با این تفاوت که این کنتر سه فاز بوده و از برق آن برای راه اندازی تجهیزات و روشنایی کارگاه می خواهیم استفاده نماییم. نصب فیوز سه فاز نیز بسیار مشابه مینیاتوری تک فاز است. در اینجا ما کابل 6*5 داریم که از زیر فیوز 4 پل 32 آمپر کنتر برق به داخل کارگاه کشیده شده است. این کابل شامل سه سیم فاز (رنگ های قرمز، زرد و مشکی) ، یک سیم نول ( آبی یا سبز) و یک سیم ارت ( زرد و سبز مخلوط) می باشد. مجدداً یادآوری می شود که لازم است در طول کار از ابزار استاندارد، دستکش و کفش مخصوص جهت جلوگیری از آسیب برق گرفتگی استفاده نماییم.

نصب کلید مینیاتوری

همچنین جریان برق را از فیوز نصب شده در زیر کنتر قطع می کنیم. سیم ارت به ترمینال انشعابی ( شینه ارت) متصل شده و میان مصرف کنندگان اعم از الکتروموتور ها، دستگاه ها ،پریز ها، روشنایی ها، وسایل سرمایشی و گرمایشی متصل می شود. سه سیم فاز وارد ترمینال ورودی ( بالایی) مینیاتوری سه فاز 32 می شوند و خروجی آنها به همراه سیم نول، وارد ترمینال ورودی کلید محافظ جان می شوند.

خروجی محافظ جان سه فاز به دو بخش تقسیم می شود. سیم نول به ترمینال انشعابی ( شینه نول ) منتقل شده و بین مصرف کنندگان توزیع می شود. سیم های فاز با توجه به مصرف کنندگان که ممکن است تک فاز یا سه فاز باشند؛ بین ورودی های مینیاتوری تقسیم شده و در صورت نیاز بین کلید های مینیاتوری مطابق مثال زیر پل می زنیم. توجه داشته باشید که نوع و رنج کلید های مینیاتوری باید مطابق با نوع برق مصرفی تجهیزات پایین دستی کلید باشد.

 

دیدگاهتان را بنویسید

سبد خرید
سایدبار