فیوزها قطعات فداکاری هستند که برای محافظت از دستگاه های گران تر الکتریکی از اثرات مخرب جریان بیش از حد استفاده می کنند. ولتاژ این فیوز ها بسته به تجهیزاتی که از آنها حفاظت میکنند بین ۵۰۰ تا ۱۲۰۰ ولت و با شدت جریان های مختلف است. در واقع فیوزها برای جلوگیری از سوختن دیگر قطعات برقی به دلیل نوسانات برقی، استفاده میشوند.
به همین دلیل باید فیوز باید بادقت انتخاب شود تا در کوتاه ترین زمان ممکن از خرابی دیگر قطعات جلوگیری کند. فیوز در انواع مختلف جهت مصارف خاص طراحی شده است که در زمان انتخاب فیوز تیپ آن را باید با توجه به نوع مصرف انتخاب کرد. در ادامه به بررسی ویژگی های این محصول خواهیم پرداخت با فرنام الکتریک همراه باشید.
فیوز چیست؟
اگر بخواهیم خیلی کوتاه پاسخ سوال فیوز چیست را بدهیم می توان گفت: یکی از تجهیزات حفاظتی میباشد که مدار را در برابر عبور جریان های غیر عادی مثل اتصال کوتاه حفظ میکند.
انواع فیوز مدارهای الکتریکی را در برابر جریان های غیر مجاز محافظت می کنند. درواقع فیوز این وظیفه را دارد که جریان هایی، بیشتر از جریان مصرفی را قطع کند.
در پاسخ به سوال فیوز چیست؟ باید بگوییم که در واقع فیوز یکی از عناوین پرکاربرد در عرصه برق و الکترونیک است و طیف وسیعی از قطعات را شامل میشود. همانطور که مطلع هستید، فیوز یک قطعه محافظ ولتاژ الکتریکی می باشد که برای حفاظت از مدار در برابر جریان برق بیش از جریان نامی، در ابتدای بخش ورودی مدار قرار می گیرد.
به همین دلیل است که ما به انواع مختلفی از آن نیاز داریم تا از لوازم منزل خود در برابر آسیب محافظت کنیم. از دیگر مواردی که از مزایا و حسن های فیوزها در صنعت بکار میرود مکانیزم ساده آنها،قدرت قطع بالای آنها، اطمینان در عملکرد آنها،تعویض سریع آنها در سیستم آسیب دیده، قیمت خوب و شرایط اقتصادی خوب، کاهش چشمگیر در تلفات سیستم الکتریکی و انواع کاربرد آنها در صنعت امروزی می باشد.
جریان مجاز فیوز حداکثر تا 100 آمپر و غیر قابل تنظیم میباشد. از این رو جهت به کارگیری فیوز به عنوان یک وسیله حفاظتی باید از فیوز با آمپر مناسب استفاده کرد، تا حفاظت لازم در مدار به کار گرفته شده رعایت گردد. ترتیب تجهیزات مدار در تابلو برق، ابتدا کلید اصلی جدا کننده قابل قطع و وصل زیر بار، بعد از آن وسیله حفاظتی مانند فیوز و سپس کنتاکتور است.
کار فیوز چیست ؟
فیوزها، بر پایه‌ی گرمایش ناشی از جریان کار میکنند. فیوز، در ساختمان‌ها، معمولا روی تابلو برق پلاستیکی نصب میشود. اتصال آنها، با مدار الکتریکی به صورت سری است. اگر می‌خواهید بدانید وظیفه فیوز چیست ؟ باید بگوییم که جریان برق، پیش از ورود به پریزها و منبع‌های برق ساختمان، ابتدا از نوار نازک، یا رشته‌ای از سیم فلزی عبور میکند. جنس این رشته‌ها، غیر قابل احتراق است. این رشته یا نوار، بین انتهای ترمینال‌ها قرار دارد. در صورتی که جریان عبوری از مدار، بیش از مقداری مشخص باشد، گرمای ایجادشده در مدار، سبب میشود تا رشته سیم فیوز برق، ذوب شود. این مورد باعث میشود تا جریان الکتریسیته در کل سیستم قطع شود.
در صورتی که جریان زیاد سبب شد تا رشته سیم داخل فیوز ذوب شود، باید آن را با یک فیوز برق خانه نو جایگزین کنید. برای این که همیشه مجبور به تعویض فیوز نباشید، بهتر است که فیوز مناسب را برای ساختمان انتخاب کنید.
کاربرد فیوز
احتمالا با شنیدن نام این قطعه، اولین چیزی که به ذهنتان می‌آید، فیوزهایی باشد که در تابلوهای برق دیده‌اید. اما کاربرد اصلی فیوز، حفاظت از تجهیزات برقی در برابر نوسانات برقی است. برای همین، در هر جایی که نیاز به این قطعه داشته باشیم، استفاده میشود. فیوزها، با توجه به این موضوع، در ابعاد و اندازه‌های گوناگونی ساخته میشوند. در بسیاری از وسایل برقی که به طور روزمره با آنها سر و کار دارید، می‌توانید رد پایی از فیوز پیدا کنید. فیوز، در وسایلی مانند صفحه نمایش، تلویزیون، گوشی موبایل، کنسول بازی و خودروها استفاده میشود.
انواع فیوز های صنعتی
برای اولین تیتر از مقاله فیوز چیست؟ قصد داریم تا شما را با انواع فیوز آشنا کنیم. فیوزهایی که از مدار 120 ولت جداگانه محافظت می کنند، معمولاً دو شاخه سرامیکی هستند. فیوزهای کارتریج در داخل یک بلوک فیوز قرار می گیرند که در شکاف جعبه فیوز قرار دارد. به طور کلی انواع فیوز های صنعتی از نظر کاربرد و ویژگی به چند دسته تقسیم بندی میشوند:
- فیوزهای AC
- فیوزهای DC
- فیوزهای کارتریچ
- فیوزهای قابل سیم کشی مجدد
- فیوز موقتی
- فیوز مناسب ولتاژ بالا (HV)
- قابل تنظیم مجدد
- فیوز حرارتی
فیوزهای DC
این مدل از فیوزها با توجه به کارایی خود تنها در یک جهت قادر به حرکت می باشند و معکوس نمی شوند. همچنین لازم به ذکر است که به طور معمول عناصر داخلی باید از قدرت کافی برای قطع جریان در زمانی که جریان بیش از مقدار نرمال می باشد را دارا باشد.
فیوزهای AC
این مدل از فیوزها خود به دو دسته فشار ضعیف و فشار قوی تقسیم بندی می شوند که معمولا در اندازه های کوچک تولید می شوند علاوه بر آن این مدل از فیوزها در هر ثانیه بین ۵۰ تا ۶۰ باز از مینیمم تا ماکسیمم جریان نوسان می کنند.
فیوزهای کارتریچ
این مدل از فیوزها شامل پایه، حلقه آداپتور، کارتریچ و درپوش فیوز می باشند که کارتریچ در داخل درپوش فیوز نگه داشته می شود و درپوش فیوز در پایه فیوز ثابت می شود. هنگامی که نوک کارتریچ به صورت کامل به پایه وصل شود رسانا را لمس میکند و این فرآیند باعث تکمیل اتصالات فیوز می شود. انواع این نوع فیوز چیست؟
- فیوز کارتریج LINK: این نوع فیوز که در بازار به اسم HRC نیز شناخته شده است، در صورت اشتباه بودن جریان مدار به خوبی آن را تشخیص می‌دهد. از مزایای این نوع فیوز میتوان به تحمل طولانی مدت جریان اشتباه اشاره کرد. البته این فیوز به تعویض مداوم نیاز دارد.
- فیوز کارتریج D-Type: اجزای تشکیل دهنده این کارتریج شامل پایه، حلقه آداپتور، کارتریج، درپوش فیوز است. کارتریج داخل درپوش فیوز نگه داشته می شود و درپوش فیوز در پایه فیوز ثابت می شود. نوک کارتریج هنگامی که به طور کامل به پایه وصل شود رسانا را لمس می کند و بدین ترتیب مدار را از طریق اتصالات فیوز تکمیل می کند.
فیوزهای قابل سیم کشی مجدد
این نوع فیوز دارای دو بخش المنت و پایه است. پایه این المنت دوتایی است و جنس المنت آن آلومینیوم، مس، قلع و سرب است. این فیوزها بیشتر برای محیط های کوچک تر و صنایع کوچک کاربرد دارند. جالب است بدانید که این فیوزها قابل تعویض هستند و در صورت خرابی المنت آن به راحتی و بدون کوچک ترین خطری، میتوان آن ها را جدا و عوض کرد.
فیوز موقتی
این نوع فیوزها نیز به مانند فیوزهای قابل سیم کشی، برای صنایع کوچک کاربرد دارند. فیوزهای موقتی جز فیوزهای کم ولتاژ (LV) هستند. اجزای تشکیل دهنده این فیوز شامل یک پایه فیوز که شامل ترمینال داخل و خارج است و دوم فیوز حامل است که المنت فیوز را نگه میدارد. از مزیت های این فیوز نیز میتوان به قابل تعویض بودن آن اشاره کرد.
فیوز مناسب ولتاژ بالا
فیوزهای ولتاژ بالا (HV) برای صنایع‌ای که با برق صنعتی و ولتاژ بالا کار میکنند، مناسب است. این نوع فیوز برای ولتاژهای بالاتر از 1500 و تا 138000 ولت کاربرد دارد. فیوزهای ولتاژ بالا معمولا برای محافظت از ترانسفورماتورها یا ترانسفورماتور قدرت کوچک استفاده می شوند. جنس سیم موجود در این فیوز به طور معمول نقره و مس است. همچنین برای اطمینان از عملکرد صحیح این نوع فیوز اتاق فیوز لینک، با اسید بوریک پر می شود.
قابل تنظیم مجدد
این فیوز را میتوان پس از وقوع خطای اتصال کوتاه بدون هیچ گونه دردسر استفاده کرد. کاربرد این نوع فیوز چیست؟ المنت استفاده شده در این نوع فیوز یک ترمیستور نوع رسانا گرما نرم با ضریب دمای مثبت پلیمری است. هنگامی که مدار با مشکل روبه رو میشود و این ایراد، افزایش دما را در پی دارد و دمای کلی فیوز نیز بالا میرود.
در این بین فیوز باعث محدود شدن جریان در بقیه مدار میشود و در صورت حل مشکل، دما کاهش میابد فیوز resettable دوباره به صورت خودکار تنظیم میشود و مدار به صورت طبیعی به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
فیوز حرارتی
فیوزهای حرارتی یا پیوندهای حرارتی (TCO) نوعی از فیوز هستند که به دما حساسند و هنگامی که حرارت در مدار افزایش پیدا میکند واکنش نشان می‌دهد. در واقع این نوع فیوز دارای یک فنر مکانیکی است که در حالت نرمال جمع شده است. با افزایش دما المنت آن ذوب شده و این فنر آزاد میشود. همین پروسه ساده حفظ سلامت مدار را تضمین میکند. فیوزهای حرارتی در ابعاد و اندازه های مختلفی در بازار وجود دارن به همین دلیل استفاده از آن ها در بسیاری از وسایلی که به صورت روزمره از استفاده می‌کنیم، متداول است.