پیدا کردن علت پریدن فیوز برق ساختمان و آشنایی با نحوه برطرف کردن آن می تواند کمک بزرگی به نجات ساختمان از بی برقی کند. عوامل مختلفی مانند اتصالی در سیم کشی، مصرف بیش از اندازه برق، خرابی دستگاه های مختلف برقی و … باعث اختلال در عملکرد فیوز و در نتیجه پریدن آن می شوند. اگر برای ساختمان شما هم همین مشکل اتفاق افتاده است، پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مطلب همراه فرنام الکتریک باشید. قصد داریم به طور جامع و کامل دلایل پریدن فیوز و روش های برطرف کردن این مشکل به همراه راهکارهای پیشگیری از آن را بررسی کنیم.
فیوز برق چیست؟
پیش از شروع مطلب ابتدا باید با مفهوم فیوز، نحوه عملکرد و کاربرد آن آشنا شویم. فیوز قطعه ای بسیار مهم و حساس در سیستم برق ساختمان است که به عنوان یک محافظ شناخته می شود. این قطعه مدارهای الکتریکی را در برابر آتش سوزی، انفجار و آسیب های دیگر محافظت می کند.
فیوز که در سر راه یا همان ابتدای مدارهای الکتریکی نصب می شود، از یک محفظه نارسانا و سیمی فلزی (آلومینیومی، سرب، مس یا روی) تشکیل شده که مقاومت پایینی دارد. با استفاده از این قطعه از آسیب دیدن وسایل برقی مانند یخچال، لباسشویی، کامپیوتر، تجهیزات الکترونیکی خانگی و صنعتی و … جلوگیری می شود.
وظیفه فیوز قطع جریان برق در زمان افزایش این جریان است. در مواقعی که جریان بیش از اندازه قصد ورود به مدار الکتریکی را دارد، سیم فلزی با مقاومت کم فیوز ذوب شده و جریان را قبل از ورود به مدار قطع می کند.
دلایل اصلی پریدن فیوز ساختمان
عوامل مختلفی مانند مصرف زیاده از حد برق، اختلالات در دستگاههای مصرفی، اتصالات سیمکشی ساختمان و غیره میتوانند باعث خرابی کارکرد فیوز و قطع جریان برق شود. از دلایل اصلی پریدن فیوز ساختمان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
وجود اتصالی در سیمکشی ساختمان یا اتصال کوتاه
جریان بهوسیله اتصال کوتاه از یک مسیر اشتباه عبور داده میشود که درنتیجه باعث میشود که جریان الکتریکی زیادی از مدار عبور کند، این جریان اضافی و بیشازحد حرارت زیادی را ایجاد میکند و باعث آسیب دیدن مدار میشود. هنگامیکه در مدارها عایق سیم خراب میشود و بر روی مدار یک رسانا قرار میگیرد یک مسیر تازه ناخواسته را برای گذر جریان میسازد که باعث ایجاد اتصال کوتاه میشود. مشکلات موجود در سیمکشی، شل شدن و استهلاک سیمها، سیمکشی نامناسب دستگاههای الکتریکی از مهمترین دلایل ایجاد اتصال کوتاه هستند.
مصرف برق زیاده از حد یا اضافهبار
هنگامیکه جریان زیاده از حد از یک سیم یا رسانا عبور میکند، باعث ایجاد حرارت زیادی میشود که میتواند مشکلات زیادی از قبیل آتشسوزی و منفجرشدن را ایجاد کند. به این شرایط اضافهبار یا Overload می گویند. بالا رفتن بیشازحد بار الکتریکی، اتصال کوتاه، طراحی غلط مدار الکتریکی در سیمکشی برق از علتهای ایجاد اضافهبار محسوب میشود.
خرابی دستگاههای متصل به جریان برق
دستگاههای الکترونیکی و الکتریکی که داری مصرف بسیار بالایی هستند یا دارای اختلال در نوع سیمکشی، سوختن سیمپیچی و غیره هستند میتوانند اندازه جریان الکتریکی را بالا ببرند و باعث پریدن فیوز میشوند.
فیوزها جزو تجهیزات محافظتی هستند که در حالت سری به مدار متصل میشوند تا از مدار در مقابل اتصال کوتاه و overload حفاظت کنند، برای مثال برای کنترل میزان اضافهبار بر روی فیوز میزان جریان مصرفی درجشده است، این عدد نشاندهنده آخرین حد جریان برق مصرفی است به این معنی که اگر جریان برق مصرفی به بالاتر از حد مصرفی برسد باعث قطعی فیوز میشود.
نحوه برطرف کردن مشکل پریدن فیوز برق ساختمان
در زمان قطع برق به خاطر خرابی فیوز، اولین گام پیدا کردن علت این مشکل است. پس از این که دلیل اصلی پریدن فیوز برق ساختمان را متوجه شدید، در گام بعدی باید راهکار مناسب برای برطرف کردن آن را انتخاب کنید. روش های مختلفی برای رفع این مشکل وجود دارند که باید با توجه به دلیل پریدن فیوز به کار گرفته شوند.
اگر خرابی فیوز و قطع برق به خاطر سیم کشی نامناسب و اتصال کوتاه است، باید محل دقیق آن را پیدا کنید. برای این کار ابتدا تمامی وسایل برقی را از پریز بیرون بکشید و کلیدهای روشنایی لامپ ها را خاموش کنید. سپس، فیوز را بالا زده و اگر فیوز پرید متوجه خواهید شد که مشکل از کلیدها نیست. اما اگر فیوز قطع نشود قطعا مشکل از کلیدهای روشنایی است که باید کلیدهای خاموش را یکی یکی روشن کنید تا متوجه شوید کدام یک موجب پریدن فیوز می شود و سپس نسبت به تعویض آن ها اقدام کنید.
اگر کلیدها سالم باشند باید به سراغ بررسی پریزها بروید. امکان دارد به خاطر جدا شدن سیم های داخل پریز از پیچ های مخصوص اتصالی ایجاد شده و فیوز پریده باشد. پریزها را باید باز کرده و وضعیت آن ها را بررسی کنید. گاهی نیز ممکن است کلید و پریزها سالم باشند و سیم های داخل دیوارها دچار خرابی، فرسودگی، قطع اتصال و … شده باشند. در این مورد پس از اینکه محل اتصالی سیم کشی پیدا شد، می توانید آن را با سیم کشی جدید جایگزین کنید تا جریان به درستی داخل مدار عبور کند.
به طور کلی، اگر دلیل مشکل پریدن فیوز برق ساختمان به خاطر بروز مشکلات و خرابی در نقاط ساده و مشخص شده ای مانند کلید و پریزها است، خودتان می توانید دست به کار شوید. اما اگر وضعیت پیچیده تر بوده و بخش هایی از سیم کشی ساختمان دچار خرابی و اختلال شده اند که نیاز به مهارت و تخصص است، باید از برق کار ساختمان حرفه ای و آموزش دیده کمک بگیرید.
در زمان پریدن فیوز اگر وسیله برقی پر مصرف یا خرابی به جریان برق متصل است، باید سریعا آن را متوقف کنید. برای مثال اگر در زمان شستشوی لباس ها با ماشین لباسشویی در اوقات اوج مصرف برق فیوز برق ساختمان بپرد، باید لباسشویی را از برق بکشید. همچنین، اگر وسیله ای هنگام کار کردن بوی سوختگی از خود منتشر کند نشانه خرابی آن بوده و ممکن است موجب پریدن فیوز شود که باید نسبت به قطع جریان برق از این دستگاه اقدام کنید.
راهکارهای پیشگیری از پریدن فیوز برق ساختمان
برای جلوگیری از پریدن فیوز و قطع جریان برق و پیشگیری از آسیب دیدن وسایل برقی مختلف می توانید از راهکارهایی استفاده کنید. در این صورت خیالتان از بابت کارکرد درست فیوز راحت بوده و با بی برقی مواجه نخواهید شد.
از مهمترین راهکارهای پیشگیری از خرابی و پریدن فیوز برق خانه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از کلید اتوماتیک مستقل برای هر پریز
- استفاده از محافظ برق مناسب و با کیفیت
- عدم استفاده همزمان از وسایل برقی پرمصرف مانند لباسشویی، مایکروفر، ظرفشویی و …
- سیم کشی درست و استفاده از سیم های با کیفیت
- جایگزینی وسایل برقی قدیمی که مصرف بالای انرژی دارند با وسایل جدیدتر که مصرف کمتری دارند
- عدم اتصال چندین دستکاه و وسیله برقی به یک چندراهی برق
- جلوگیری از اتصال طولانی مدت وسایل برقی به جریان برق حتی در زمان خاموشی آنها
روشهای جلوگیری از پریدن فیوز برق ساختمان
سالانه افراد زیادی به خاطر مشکلات نوسان برق و پریدن فیوز برق ساختمان متحمل خسارتهای مالی زیادی میشوند. برای پایین آوردن ضرر و زیانهای مالی و جلوگیری از سوختن وسایل برقی مختلف میتوان از روشهای جلوگیری پریدن فیوز برق ساختمان استفاده کرد. از این روشها میتوان به موارد پایین اشاره کرد:
· برای هر پریز یک کلید اتوماتیک مستقل قرار دهید.
· از دستگاههای الکتریکی و چندراهی مناسب و باکیفیت استفاده کنید.
· از چندراهیهای مشترک بهصورت همزمان برای دستگاههای مختلف استفاده کنید.
· دستگاههای مختلف برقی مثل لباسشویی، ظرفشویی، سماور، کولرگازی، مایکروفر، اتوبخار، تجهیزات سرمایشی، فن، اتو و غیره جزو دستگاههای پرمصرف هستند به همین دلیل بهطور همزمان از این وسایل استفاده نکنید.
راهنمای رفع پریدن فیوز برق ساختمان
قطعی برق فیوز دلایل مختلفی دارد. برای رفع مشکل پریدن فیوز اقدامات خاصی وجود دارد که میتوانید آنها را انجام دهید. برای مثال اگر فیوز برق ساختمان به خاطر نوسانهای الکتریکی پریده است اختلال خاصی دراینباره وجود ندارد و شما میتوانید بهصورت ساده و راحت فیوز را وصل کنید؛ اما هنگامیکه فیوز به خاطر مسائل مختلفی مثل فشار بیشازحد و حرارت زیاد ذوب شود دیگر نمیتوان از آن استفاده کرد و هرچه سریعتر باید تعویض شود.
البته در نظر داشته باشید که پیدا کردن مشکلات به پریدن فیوز برق برای پیشگیری از اتفاق افتادن دوباره این مشکل بسیار مهم است. به همین دلیل باید دقت کنید که دلیل اصلی آن را هر چه سریعتر پیدا کنید. برای مثال اگر از وسایل برقی پرمصرف بهوفور استفاده میکنید و این وسیلهها باعث پریدن فیوز برق میشود بهتر است از این وسیلهها زیاد استفاده نکنید مخصوصاً اگر وسیله برقی خاصی مکرراً باعث پریدن فیوز میشود بهطور کل این وسیلهها را کنار بگذارید.
از دیگر مواردی که جزو دلایل پریدن پریز برق محسوب میشود استفاده از دستگاههای خراب است. به همین دلیل حتماً وسایل برقی خود را چک کنید و اگر مشکلی در آنها دیدید آن را از برق جدا کنید.
سخن پایانی
فیوز میتواند سیمکشی ساختمان و تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی متصل به آن را در مقابل آسیبهای احتمالی در آینده محافظت کند. دلیل پریدن فیوز همانطور که گفتیم ممکن است بر اثر اتصال کوتاه، اضافهبار یا خراب شدن دستگاههای برقی متصل به جریان برق باشد. در اصل پریدن فیوز یک نوع زنگ خطر برای اهالی ساختمان است تا آنها بتوانند اتصالیهای خطرناک که باعث انفجار یا آتشسوزی میشود را درست کنند.