در این مقاله می‌خواهیم در مورد روش نصب کلید حرارتی مطالبی ارائه دهیم. یکی از تجهیزات حفاظتی که برای روشن کردن و خاموش کردن موتور و حفاظت از آنها استفاده می‌شود کلید حرارتی نام دارد. در حقیقت کاربرد این‌گونه از محصولات به این صورت است که مدار قدرت را قطع و وصل می‌کنند. بنابراین باید ذکر کنیم که کلیدهای حرارتی با استفاده از تجهیزات جانبی در مدار فرمان نصب‌شده و برای حفاظت از موتورهای آسنکرون استفاده می‌شوند.
این‌گونه از محصولات یکی از بهترین گزینه‌ها برای حفاظت از موتورها هستند که نقش بسیار مهمی را در این تجهیزات ایفا می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید اگر در دستگاه‌های صنعتی جریان برق بالا و پایین شود آسیب زیادی به موتور دستگاه وارد می‌شود. در این صورت به‌وسیله‌ای نیاز دارند که بتوانند از موتور در برابر بالا و پایین شدن جریان برق مراقبت کنند. این وسیله همان کلید حرارتی است چراکه با استفاده از آن می‌توانند جریان برق را در صورت نیاز قطع و وصل کنند.
البته توجه داشته باشید که استفاده از کلید حرارتی موجب افزایش سرعت عملیات می‌شود. همان‌طور که می‌دانید در کارگاه‌های صنعتی از جریان‌های فشار بالای برق استفاده می‌کنند. به همین جهت به علت اینکه به دستگاه‌های صنعتی از برق استفاده می‌کنند و به‌اندازه مشخصی نیاز به دریافت جریان برق‌دارند لزوم استفاده از کلید حرارتی احساس می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این تجهیز و اطلاع از روش نصب کلید حرارتی تا پایان مقاله همراه فرنام الکتریک باشید.
کلید حرارتی چیست؟
کلید حرارتی از عبارت Motor Protection Circuit Breaker به معنای مدار قطع کن محافظ موتور، گرفته می شود که به اختصار به آن BMPC گفته می شود. در بازار به این کلید، کلید حرارتی – مغناطیسی می گویند.
کلید حرارتی یک قطعه حفاظتی و نوعی قطع کننده ی مدار است که از موتور را در برابر اتصالات کوتاه محافظت می کند. این قطعه می تواند در صورت اضافه بار الکتروموتور را از منبع ورودی جدا کند و در زمان اتصال کوتاه به صورت خودکار مدار قدرت را قطع و وصل می کنند. این کلید ها برای محافظت از موتور و روشن خاموش کردن آن استفاده می شود.
قابلیت های مهم کلید حرارتی به شکل زیر است:
- قابلیت قطع زیر بار
- روشن و خاموش کردن موتور
- حفاظت از موتور وسایل برقی
کلید حرارتی چگونه کار میکند؟
اما در مورد عملکرد کلید حرارتی باید بیان کنیم که زمانی که جریان الکتریکی عبور میکند دمای کلید به‌مرور زمان افزایش می‌یابد. در این صورت با افزایش دما هر دو فلزی که در کلید حرارتی وجود دارد منبسط می‌شود. در این صورت ازآنجایی‌که ضریب انبساطی این دو فلز با یکدیگر متفاوت است به سمت آن فلزی که از ضریب کمتری برخوردار است خم‌شده و جریان برق قطع می‌شود.
البته توجه داشته باشید که این جابه‌جایی موجب قطع شدن کنتاکت‌ها می‌شود. علاوه بر این در کلید حرارتی دو آهنربا وجود دارد که یکی در قسمت بالا و دوم در قسمت پایین تیغه‌ها قرار دارد. در حقیقت این دو آهنربا برای این نصب‌شده‌اند تا از سوختگی و جرقه در محل اتصال جلوگیری کنند. یکی از مهم‌ترین مشخصات کلید حرارتی این است که تجهیزات جانبی بر روی آن نصب می‌شوند.
علاوه بر این محصولات از کیفیت بالایی برخوردار هستند و همچنین دکمه‌ای دارند که با آن دکمه تست می‌گویند. درواقع از این دکمه برای آزمایش سالم بودن محصول موردنظر استفاده می‌کنند. همچنین باید اضافه کنیم که از کلید حرارتی برای ایجاد تأخیر در روشن شدن موتور استفاده می‌کنند. همچنین از اجزای آن می‌توانیم به پیچ تنظیم جریان و کلید تست و شستی‌های قطع و وصل و ترمینال‌های اتصال کابل موتور و برق ورودی اشاره‌کنیم.
مزایای و کاربرد های کلید های حرارتی
از مزیت های مهم و اصلی کلید های حرارتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قدرت قطع بالا
- قابل استفاده در مدارهای جریان بالا
- مقاومت زیاد در برابر بارهای لحظه‌ای
- امکان تنظیم و ایجاد جریان حفاظتی در یک بازه معین
- امکان تنظیم دقیق پارامترهای الکتریکی
- امکان فرمان‌پذیری و کنترل
- حفاظت دربرابر اضافه جریان و اتصال کوتاه
- امکان قطع و وصل مدار قدرت در حین کار
- حفاظت بر روی سه‌فاز (متفاوت با بیمتال)
- عدم نیاز به تعمیر و نگهداری
- حفاظت موتور در برابر قطعی فاز یا عدم تقارن فازها
- جایگزینی برای کلیدهای مینیاتوری و بیمتال
- کلیدزنی مدارهای موتوری
- حفاظت قابل تنظیم برای اضافه بار مغناطیسی و حرارتی
- حفاظت از موتور الکتریکی در برابر انواع خطاهای الکتریکی
- ایجاد تاخیر حرارتی برای روشن شدن موتور.
آموزش نصب انواع کلید حرارتی
برای نصب انواع کلید حرارتی ابتدا باید با اجزای آن آشنا شوید. در مورد ساختار و اجزای تشکیل‌دهنده کلیدهای حرارتی بیان کنیم که زمانی که شما با تک‌تک اجزای تشکیل‌دهنده آن آشنا شدید می‌تواند به‌راحتی به نصب کلیدهای حرارتی بپردازید. این محصول در مدل‌های مختلفی تولید می‌شود به همین جهت بهتر است در ابتدا در مورد انواع این محصولات اطلاعات کافی کسب کنید. البته این‌گونه از محصولات به استانداردهای خاصی تولیدشده‌اند.
یکی از مهم‌ترین مزایای کلیدهای حرارتی این هست که این‌گونه از محصولات در رنج جریانات قابل تنظیم هستند. همان‌طور که می‌دانید انواع کلیدهای حرارتی در تابلوهای فرمان موتوری به‌عنوان کلید محافظتی مورداستفاده قرار می‌گیرند. این‌گونه از محصولات در موتور الکتریکی ماشین‌آلات صنعتی الکتروپمپ‌ها و پمپ‌های حرارتی و کمپرسور و چیلر و آسانسور و برج‌های خنک‌کننده و تهویه هوا استفاده می‌شوند.
برای نصب انواع کلیدهای حرارتی توجه داشته باشید که بر روی این کلید قطع و وصل وجود دارد. این‌گونه از محصولات در رنج‌های گسترده‌ای وجود دارند و از طرف دیگر قدرت قطع بالایی برخوردارند. علاوه بر این باید ذکر کنیم که قابلیت فرمان پذیری و کنترل را دارا هستند و در برابر بارهای لحظه‌ای مقاومت بسیار بالایی دارند. ضمن اینکه تجهیزات جانبی کلیدهای حرارتی شامل رله افت، ولتاژ و بوبین شنت و کنتاکت کمکی و دستگیره گردان و رابط نصب هستند.
نحوه نصب کلید حرارتی سه فاز چگونه است؟
روش نصب کلید حرارتی سه فاز به این صورت است که پس از نصب کلید اتوماتیک در ابتدای مدار تابلو؛ این کلید در ابتدای مدار راه اندازی موتور قرار می‌گیرد. برق سه فاز شبکه به ورودی‌های ترمینال قدرت کلید نصب شده و خروجی‌های سه فاز آن به موتور متصل می‌شود. حال می‌توان از کنتاکت های کمکی کلید حرارتی برای اعلام وضعیت کلید یا استفاده برای مدار فرمان در جهت راه اندازی یا کنترل دیگر بخش‌های تابلو برق استفاده نمود.
روش نصب کلید حرارتی تک فاز چگونه است؟
تمامی کلیدهای حرارتی موجود در بازار ایران از نوع سه فاز هستند؛ منتهی امکان استفاده از این کلید برای مدار تک فاز و به طور کلی برای موتورهایی که به حالت تک فاز راه اندازی می‌شوند نیز وجود دارد. برای این منظور، فاز ورودی را به اولین ترمینال قدرت از سمت چپ (موسوم به L1) وارد کرده و نول ورودی را به سومین ترمینال قدرت از سمت چپ (موسوم به L1) می‌دهیم. در ادامه از سومین ترمینال خروجی از سمت چپ (موسوم به T3) یک سیم به ورودی ترمینال دوم کلید وارد می‌کنیم. در نهایت خروجی‌های اول و دوم کلید را به موتور متصل می‌کنیم.
تفاوت کلید های حرارتی با بیمتال
کلید های حرارتی و بیمتال ها عملکرد مشابهی دارند و هردو وظیفه ی محافظت در برابر اختلالات جریان است، اما تفاوت هایی هم دارند که ضریب امنیت کلید های حرارتی را بالا می برند.
بیمتال برای اتصال به الکترو موتور نیاز به کنتاکتور دارد و بعد از کنتاکتور قرار می گیرند. تیغه های ورودی آن به ترمینال های خروجی کنتاکتور متصل میگردد اگر کنتاکتور توسط شیء خارجی، دچار مشکل شود با قطع مدار فرمان برق ورودی الکترو موتور قطع نشده و موجب سوختن موتور میگردد.
اما در کلیدهای حرارتی به کنتاکتور نیاز نداریم و قبل از آن نصب می شود. کلید حرارتی مستقیم به منبع سه فاز متصل می شود. در صورت بروز خطا، کلید حرارتی، منبع سه فاز را قطع کرده و از سوختن موتور جلوگیری میکند.
از طرفی کلید های حرارتی می توانند از اضافه بار و اتصالات کوتاه جلوگیری کنند و کلیدOn و Off دارند تا به راحتی موتور را خاموش روشن کند ولی بیمتال ها نه تنها کلیدی برای on و off ندارند، بلکه فقط از موتور در برابر اضافه بار و داغ شدن محافظت می کنند.
قیمت کلید های حرارتی
کلید های حرارتی با توجه به نوع برند و عملکرد قیمت های متفاوتی دارند. فروشگاه تخصصی فرنام الکتریک انواع کلید های حرارتی را موجود دارد و شما می توانید برای استعلام قیمت خرید و نصب کلید ها با مشاوران ما در تماس باشید.