تجهیزات مورد استفاده در صنعت برق روز به روز خلاقانه‌تر می‌شوند. یکی از این تجهیزات که امروزه از آن استفاده می‌شود، داکت نام دارد. داکت تابلویی چیست و چه انواعی دارد؟ داکت‌ها یکی از پرمصرف‌ترین تجهیزات، برای سیم و کابل برق هستند. داکت انواع مختلفی دارند که هر کدام از ویژگی‌های خاصی برخوردار هستند. در مطلب پیش‌رو به بررسی انواع داکت خواهیم پرداخت. با فرنام الکتریک همراه باشید.
داکت برق چیست؟
داکت وسیله ای مشابه کانال است که از آن جهت عبور سیم و کابل در انواع فضاهای مسقف استفاده می شود. این وسیله اغلب از جنس PVC تولید می شود. انواع داکت در ساختمان ها، تأسیسات و سرویس های بهداشتی بکار می رود. البته در ساختمان های مسکونی، اغلب جهت منظم سازی کابل ها کاربرد دارد.
داکت های برق همیشه با طول ۲ متر و در عرض های مختلف تولید می شوند. انواع داکت های برق از جنس فلزی یا پلاستیکی هستند و در شاخه های ۲ متری و اندازه های عرضی ۱، ۱.۵، ۲، ۲.۵، ۳، ۳.۵، ۴، ۵، ۶ و ۹ تولید می شوند.
بررسی مشخصات فنی انواع داکت
انواع داکت‌ها را با توجه به این که در معرض دید قرار دارند، رنگ مخصوص می‌زنند. به همین دلیل داکت‌ها با رنگ‌بندی متنوعی در بازار وجود دارند. معمولا داکت را در انواع رنگ‌های سفید، استخوانی، خاکستری، مشکی و … به بازار عرضه می‌کنند. حتی برخی از داکت‌ها طرح چوب هستند که برای فضاهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. ترانک‌ها نیز شباهت زیادی به داکت دارند. البته اندازه آنها بزرگ‌تر از داکت است و در مجاورت دیوار قرار می‌گیرند.
انواع داکت برق چیست؟
داکت‌ها با توجه به کاربری در انواع مختلفی تولید می‌شوند. در ادامه به معرفی انواع داکت و کاربرد هر کدام از آنها می‌پردازیم.
1. داکت ترموپلاستیک
داکت‌های ترموپلاستیک به دلیل قیمت پایین، ساختار کاربردی و منعطف، برای نصب روی سطوح مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع داکت‌ها دوام و استحکام بسیار بالایی دارند. از دیگر مزایای داکت ترموپلاستیک می‌توان به تنوع رنگ بالا، جلوگیری از اتصال کوتاه، انتقال ساده و ظاهر زیبا و شیک اشاره کرد. از این داکت‌ها در محیط‌های مختلفی از جمله سینما، مدرسه، سالن تئاتر، اتاق کنفرانس، ایستگاه مترو، بانک، کارخانجات، نیروگاه‌ها و … استفاده می‌کنند.
2. انواع داکت برق
در این سیستم برای توزیع برق از اتصال یک شینه با کانال‌های نصب‌شده روی سقف استفاده می‌شود. در داکت‌های برق، نصب مربوط به روشنایی و نور به صورت جداگانه یا همزمان انجام می‌شود.
3. داکت فلزی
داکت فلزی نوعی از انواع داکت‌هاست که در آن کابل‌ها به صورت ایمن از سقف یا دیوار عبور داده می‌شوند. داکت‌های فلزی در طول و عرض‌های مختلف تولید می‌شوند. اما شکل ظاهری این نوع داکت چیست؟ داکت‌های فلزی را به صورت یو شکل (U) و از ورقه‌های سوراخ‌دار تولید می‌کنند. این نوع داکت‌ها نسبت به شرایط محیطی، مقاومت بسیار خوبی دارند. به همین دلیل از داکت‌های فلزی اغلب در مکان‌هایی که شرایط خاصی دارند استفاده می‌شود. همچنین در محیط‌هایی که به کابل‌های ضخیم احتیاج دارند از داکت فلزی استفاده می‌کنند.
4. داکت کابل
یکی دیگر از انواع داکت‌هاست که برای محافظت از کابل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع داکت‌ها متناسب با هر محیطی ساخته می‌شوند. این تجهیزات را با فولاد ضدزنگ یا پلاستیک مقاوم تولید می‌کنند. اگر از کفپوش ماسیو، مثل لمینت یا کاشی استفاده شود، اجرای کابل در زیر کفپوش امکان‌پذیر نخواهد بود. در این شرایط از داکت مخصوص کابل استفاده می‌شود.
5. داکت کف
از این داکت‌ها در سطح زمین و برای مسیریابی، کنترل، محافظت و مخفی کردن فیبر نوری، کابل برق و … استفاده می‌شود. داکت کف را 2 قسمتی و به صورت فلزی یا غیرفلزی تولید می‌کنند. این نوع داکت‌ها بسیار مقاوم در برابر ضربه تولید می‌شوند و عمر بالایی هم دارند. داکت‌های کف را در فضای باز استفاده نمی‌کنند و وجود آنها برای محافظت از سیم و کابل ضروری است.
6. داکت قرنیزی
داکت قرنیزی یکی از انواع داکت‌هاست که وزن بسیار سبکی دارد. داکت‌های قرنیزی را از جنس پلاستیک یا آلومینیوم تولید می‌کنند. وجود پوشش ضامن‌دار در این نوع داکت‌ها باعث حرکت باز و بسته می‌شود. استفاده از داکت قرنیزی در اتاق‌ها، باعث منظم شدن سیم‌کشی و محافظت از سیم‌ها خواهد شد.
7. داکت دیواری
از این داکت‌ها برای پشتیبانی و مسیریابی تابلوهای برق و کنترل استفاده می‌کنند. با استفاده از داکت دیواری، مواد شیمیایی با سیم و کابل تماس نخواهند داشت. به همین دلیل در انبارها و گاراژهای خودرو از این داکت‌ها استفاده می‌شود.
8. داکت لوله
یکی دیگر از انواع داکت‌هاست که در انتقال مایعات، گاز یا برخی مواد دیگر مثل خاک اره، آرد نانوایی و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. داکت‌های لوله را با توجه به نیاز و کاربرد در سایزهای مختلف طراحی و تولید می‌کنند. داکت لوله را از پلی وینیل کلراید کلرینه، پلاستیک و فلزات گالوانیزه تولید می‌کنند.
9. داکت رایزر
داکت‌های رایزر برای انتقال ترانک مورد استفاده قرار می‌گیرند. داکت رایزر برای به حداقل رساندن تلاطم هوا و اصطکاک در سیستم و همچنین جاسازی رایزر لوله‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
10. داکت کمانی
این نوع داکت‌ها بسیار ساده هستند و درب کمانی‌شکلی دارند. داکت کمانی پارتیشن تفکیک‌کننده برای سیم و کابل ندارند.
11. انواع داکت اسپلیت
یکی از انواع داکت‌ها هستند که برای سیستم تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می‌گیرند. از داکت‌های اسپلیت برای خنک یا گرم‌کردن فضا استفاده می‌کنند که به کانال تقسیم نیز معروف است. معمولا از داکت اسپلیت در سقف‌های کاذب استفاده می‌شود. به همین دلیل استفاده از آنها رواج زیادی پیدا کرده است. داکت اسپلیت از نظر کارایی شباهت زیادی به کولر گازی و اسپلیت‌های معمولی دارد. تفاوت آنها در نصب و توکار بودن داکت اسپلیت است که به جای پانل روی سطح دیوار از یونیت داخلی استفاده می‌کند.
12. داکت شیاردار
کاربرد این داکت چیست؟ داکت‌های شیاردار همانطور که از نامشان پیداست با شیار تولید می‌شوند. این شیارها فقط کاربرد ظاهری ندارند، بلکه باعث جلوگیری از داغ شدن سیم هم می‌شوند. همچنین وجود شیار به بهبود جریان هوا در داکت کمک زیادی می‌کند. معمولا حجم سیم زیادی در داکت‌های شیاردار استفاده می‌شود. به همین دلیل باید درب مستحکمی داشته باشند. درب داکت‌های شیاردار معمولا قابلیت قفل‌شوندگی دارد.
13. داکت پارتیشن‌دار
این نوع داکت‌ها همانطور که از نامشان پیداست، دارای پارتیشن‌بندی هستند. دلیل قرار گرفتن پارتیشن داخل این داکت چیست؟ وجود پارتیشن از برخورد کابل‌های مختلف به یکدیگر جلوگیری می‌کند. همین موضوع باعث کاهش خطرات احتمالی می‌شود و از ایجاد نویز هم جلوگیری خواهد شد. داکت‌های پارتیشن‌دار در برابر نویزها و تداخل الکترومغناطیسی مقاومت بسیار بالایی دارند. همچنین از ظاهر بسیار زیبا و شیکی برخوردارند.
14 داکت تابلویی
منظور از داکت تابلویی چیست؟ از این نوع داکت‌ها برای کابل‌کشی داخل تابلو برق استفاده می‌شود. این تجهیزات شیارهایی دارند که امکان قرارگیری کابل در مکان‌های موردنظر را فراهم می‌کند.
نکات مهم در خرید انواع داکت برق
- جهت صرفه جویی در هزینه، اگر برای حجم کمی می خواهید سیم تهیه کنید، پیشنهاد می کنیم از داکت با سایز کوچک استفاده کنید.
- درصورتیکه می خواهید کابل تلفن و برق را از داکت عبور دهید، استفاده از داکت پارتیشن دار را توصیه می کنیم.
- اگر نصب ماژول هایی مانند پریز برق، ضروری است، توصیه می کنیم داکت شبکه یا ترانکینگ دیواری را انتخاب کنید.
مزایای استفاده از انواع داکت چیست؟
انواع داکت کاربردهای مختلفی دارند که به هر کدام از آنها اشاره کردیم. به طور کلی مزایای استفاده از داکت چیست؟ مزایای داکت عبارتند از:
- کمک به مرتب و منظم‌شدن کابل یا سیم‌کشی
- طول عمر بالا
- جلوگیری از آسیب دیدن کابل‌های ساختمان
- افزایش زیبایی ظاهری محیط خانه یا اداره
- جلوگیری از خطراتی مثل برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی
سایزبندی انواع داکت چیست؟
انواع داکت را بر اساس نیاز در سایزهای مختلفی تولید می‌کنند. برای استفاده از داکت مناسب، باید با این سایزبندی‌ها آشنایی داشته باشید. به طور کلی سایزبندی انواع داکت به شرح زیر است:
- داکت 11×11
- داکت 12×12
- داکت 15×10
- داکت 16×16
- داکت 25×16
- داکت 20×20
- داکت 25×20
- داکت 25×25
- داکت 30×30
- داکت 40×25
- داکت 35×40
- داکت 40×40
- داکت 45×40
- داکت 35×60
- داکت 50×40
- داکت 60×40
- داکت 45×60
- داکت 80×40
- داکت 90×40
- داکت 60×60
- داکت 80×60
- داکت 90×60
- داکت 100×60
ترانکینگ چیست؟
یک از محصولات موجود در بازار که عملکردی مشابه داکت دارد اما تخصصی تر است، ترانک است که اغلب در شبکه از آن استفاده می شود.
این تجهیزات نیز به شکل محفظه های دربسته طراحی شده اند و سیم و کابل های مجموعه را در خود جای داده اند. این محصولات در انواع مختلفی به بازار عرضه می شوند و اغلب دارای پوشش هایی به رنگ سفید هستند.
استفاده از این تجهیزات ظاهری زیباتر به محیط می بخشد و مدیریت و کنترل کابل ها را راحت تر می کند. علاوه بر این، کابل ها در برابر فشار، ضربه و دیگر صدمه های فیزیکی محافظت می شوند. بر روی این تجهیزات می توان پریز شبکه و کیستون شبکه نیز نصب کرد.
کلام پایانی
داکت یکی از تجهیزاتی است که برای مخفی کردن انواع کابل و سیم برق مورد استفاده قرار می‌گیرد. وجود داکت از بی‌نظمی و بهم‌ریختگی سیم‌کشی مجموعه جلوگیری می‌کند. همچنین کابل‌ها و سیم‌ها با قرارگیری در داخل داکت از آسیب محفوظ می‌مانند. داکت انواع مختلفی دارد که هر کدام کاربردها و ویژگی‌های خاص خود را دارند. هنگام خرید داکت باید به نوع کاربری و سایز آن توجه داشته باشید.