تفاوت کنتاکتور و ssr چیست؟

تفاوت کنتاکتور و ssr چیست؟ با پیشرفت تکنولوژی تجهیزات الکتریکی نیز دستخوش تغییر شده اند. به همین دلیل است که امروزه شاهد تجهیزات الکتریکی بسیار مدرنی هستیم که بسیاری از امور را برای ما آسان تر کرده اند. از جمله این تجهیزات الکتریکی که در بسیاری از صنایع از آن ها استفاده می شود، میتوان به کنتاکتور و SSR اشاره کرد.

این دو محصول بسیار پرکاربرد بوده و نقش بسیار مهمی را در تجهیزات برقی ایفا می کنند. آشنایی با تفاوت کنتاکتور و SSR سبب می شود که شما بتوانید در هنگام خرید این محصولات، محصولی متناسب با نیاز خود خریداری کنید. در ادامه به تفاوت کنتاکتور و SSR می پردازیم تا با ویژگی های این دو محصول آشنا شده و بتوانید اطلاعات لازم را کسب کنید.

آشنایی با کنتاکتور

کنتاکتور به عنوان پرکاربرد ترین دستگاه برق صنعتی شناخته می شود. این دستگاه مانند یک رله کلید مغناطیسی بوده که با اتصال یک جریان کوچک در ورودی سبب قطع و وصل یک جریان بزرگ تر در خروجی می شود. درواقع جریان کوچک سبب تحریک این دستگاه شده و کلید داخلی به صورت روشن قرار می گیرد. تا زمانیکه جریان ورودی را قطع کنیم، کنتاکتور نیز قطع خواهد شد. بنابراین میتوان گفت که این دستگاه وظیفه قطع و وصل مدار قدرت با دریافت سیگنال از مدار فرمان را برعهده دارد.

این دستگاه از لحاظ ساختمان فیزیکی و عملکرد کاربردی مشابه رله دارد. تفاوت کنتاکتور و SSR این است که رله در فرمان مدار مورد استفاده قرار گرفته و کنتاکتور در مدار قدرت استفاده می شود. درواقع از رله SSR برای تقویت جریان خروجی تجهیزات کنترلی استفاده می شود. درصورتیکه کنتاکتور نقش بسیار مهمی برای تقویت سیگنال خروجی در کنترل تجهیزات دارد. به همین دلیل رله به عنوان یک قطعه واسط شناخته می شود.

مزایای کنتاکتور

• کنتاکتور عملیات سوئیچینگ سریع را فراهم می کند.
• می تواند برای هر دو بار AC و DC کار کند.
• ساختار ساده.

معایب کنتاکتور

• می تواند به راحتی آسیب برساند. اضافه بار، اتصال کوتاه و غیره می تواند کنتاکتور را بسوزاند. به طور مشابه، ذرات گرد و غبار و خاک نیز می توانند رسانایی آن ها را تغییر دهند. به طور مشابه، عمل مکرر ON و OFF کنتاکتور می تواند خاصیت ارتجاعی فنر برگشتی را کاهش دهد. بنابراین، در آن صورت، ممکن است نتواند پیستون را به درستی حرکت دهد.
• حرکت مداوم کنتاکت های متحرک می تواند یک قوس در نقطه تماس ایجاد کند. این باعث افزایش دمای کنتاکت می شود. بنابراین، کنتاکت ممکن است شکست بخورد. به طور مشابه، برخی از گازهای خطرناک مانند مونو اکسیدها نیز ممکن است در داخل کنتاکتور تشکیل شوند.
• بر خلاف MCB، نمی تواند از بارها محافظت کند. فقط عمل تعویض را نشان می دهد.

آشنایی با SSR

SSR به عنوان یک رله جامد شناخته می شود. این رله وظیفه دارد که مطابق با یک سیگنال خارجی روشن یا خاموش شود. رله حالت جامد SSR خروجی دارد که براساس سیگنال اعمال شده به ورودی سبب روشن یا خاموش شدن مدار می شود. SSR مزایا مختلفی نسبت به رله های معمولی دارد. این رله های جامد کنتاکت سریع تر، طول عمر بیش تر و قابلیت اطمینان بالا تری دارند. البته SSR در مقایسه با مدل های قدیمی دارای اشکالاتی نیز است که توجه به آن ها بسیار مهم است.

مزایای رله های SSR سبب شده است که در بسیاری از صنایع از آن ها استفاده شود. این رله ها گزینه ای بسیار مقرون به صرفه برای طراحی مدار های الکترونیکی است. رله های SSR قادر هستند عایق فیزیکی را میان مدار ها ایجاد کنند. همچنین این رله ها سوئیچ سریع تری نسبت به رله های الکترومکانیکی داشته و طول عمر بالایی دارند. SSR کاربردهای بسیار زیادی داشته که همین موضوع سبب استفاده وسیع از آن ها در صنایع مختلف شده است. از این رله در صنایعی مانند زیر استفاده می شود:

• نورپردازی
• راه اندازی موتور
• کنترل
• صنعت پلاستیک
• غذا و نوشیدنی
• پزشکی، بهداشت و درمان
• ایجاد تهویه مناسب در ساختمان ها
• صنعت بسته بندی

مزایای رله های SSR (حالت جامد)

• زمان سوئیچینگ SSR بسیار سریعتر از رله EMR (رله الکترومکانیکی) است.
• هیچ تماس فیزیکی ندارد.
• هیچ مشکلی در مورد جرقه و فرسودگی تماس ها وجود ندارد.
• طول عمر بیشتری نسبت به رله های EMR دارند.
• رله SSR با جریان بار 0 AC خاموش می شود که از هر گونه قوس یا نویز الکتریکی جلوگیری می کند.
• لرزش یا حرکت بر عملکرد آن تأثیر نمی گذارد.
• مصرف برق آن در مقایسه با رله EMR بسیار پایین است.
• رله SSR به راحتی توسط مدارهای منطقی (میکروکنترلرها) کنترل می شود.

معایب رله SSR

• در مقایسه با رله EMR طراحی پیچیده ای دارد
• افت ولتاژ در پایانه های بار آن وجود دارد.
• در حالت خاموش دارای جریان نشتی است.
• رله های SSR گرمای زیادی را از بین می برند.
• نمی تواند ولتاژهای پایین را در مقایسه با رله EMR سوئیچ کند.
• سوئیچینگ رله SSR به ولتاژ مدار کنترل شده بستگی دارد.
• مطلب مرتبط: انواع آی سی. طبقه بندی مدارهای مجتمع و محدودیت آنها

چه تفاوتی بین کنتاکتور و ssr وجود دارد؟

حالا نوبت به بررسی تفاوت کنتاکتور و ssr می‌رسد. یکی از تفاوت‌های این دو قطعه در مکانیزم کار آن‌هاست. ساز و کار عملکرد کنتاکتورها به صورت الکترومکانیکی است اما ssrها از مکانیزمی الکترونیکی بهره می‌برند و کنتاکت‌ها در ssr نقشی ندارند.

همین موضوع باعث شده است که ssrها سرعت قطع و وصل خیلی بیشتری را نسبت به کنتاکتورها ارائه دهند. تا این‌جا یک صفر به نفع رله‌های حالت جامد!

تفاوت کنتاکتور و ssr در تولید سر و صدا

تفاوت دیگر کنتاکتور و ssr در میزان سر و صدایی است که ایجاد می‌کنند. ssrها بی‌ سر و صدا هستند، در حالی که کنتاکتورها صدا تولید می‌کنند. هم‌چنین در ssrها از تیغه کمکی استفاده نمی‌شود، در حالی که کنتاکتورها دارای تیغه کمکی هستند.

کارایی سه فاز و تک‌فاز

سوالی که در مورد استفاده از کنتاکتورها و ssrها مطرح می‌شود، این است که به دنبال کارایی سه فاز هستند یا تک‌فاز؟ بیشتر کنتاکتورها فقط کارایی سه فاز دارند و نمی‌توانید آن‌ها را برای موارد تک‌فاز به کار ببرید؛ در حالی که ssrها هم در حالت سه فاز و هم در حالت تک‌فاز کارایی دارند و این بابت محدودیتی گریبانتان را نمی‌گیرد.

تفاوت کنتاکتور و ssr در اندازه

ابعاد و وزن قطعات از موارد دیگری است که دارای اهمیت است. کنتاکتورها و رله‌های حالت جامد از این نظر نیز با هم متفاوت هستند. به نظرتان کنتاکتورها کوچک‌تر و سبک‌تر هستند یا ssrها؟

این‌جا هم ssrها برنده می‌شوند! رله‌های حالت جامد وزن کمتر و ابعاد کوچک‌تر نسبت به کنتاکتورها دارند. هم‌چنین ssrها طول عمر بیشتری نسبت به کنتاکتورها دارند.

تفاوت کنتاکتور و ssr در امنیت

حالا نوبت به مقایسه این دو قطعه از نظر امنیت می‌رسد؟ کدام یک از این دو قطعه امنیتی بالاتری دارند؟ کدام‌یک از آن‌ها را می‌توان در مکان‌هایی که قابلیت اشتعال وجود دارد، به کار گرفت؟

باز هم پاسخ، ssr است! به دلیل این‌که ssrها در هنگام کلیدزنی جرقه نمی‌زنند، امنیت بالاتری نسبت به کنتاکتورها دارند و می‌توانید در آن‌ها را در مواردی که امکان آتش‌سوزی وجود دارد، به کار بگیرید.

نوع تغذیه

رله‌های حالت جامد از نظر تغذیه نیز نسبت به کنتاکتورها دستتان را بازتر می‌گذارند. اما این موضوع به چه معناست؟ تغذیه ssrها هم به صورت سیگنال جریان و هم به صورت ولتاژی تحریک می‌شود، اما تغذیه کنتاکتورها فقط به صورت ولتاژی قابل تحریک است.

تفاوت کنتاکتور و ssr در قیمت

با وجود برتری‌هایی که رله‌های حالت جامد نسبت به کنتاکتورها دارند، باید انتظار داشته باشید که قیمت آن‌ها نسبت به کنتاکتورها بیشتر باشد. حالا انتخاب با شماست که با توجه به نوع کارایی مد نظرتان، کدام‌یک از این قطعات را انتخاب کنید تا به سوددهی بالاتری برسید.