تفاوت رله شنت و رله آندر ولتاژ چیست؟ همانطور که می دانید هر دو رله شنت و رله آندر ولتاژ به عنوان تجهیزات جانبی در کلید اتوماتیک (کمپکت) مورد استفاده هستند و دارای شکل فیزیکی یکسانی هستند و صرفا از روی کدهای درج شده روی بدنه رله شنت و رله آندر ولتاژ میتوان آنها را به صورت فیزیکی از یکدیگر تمیز داد اما نکته مهم آنست که هریک عملکردی منحصر به فرد دارند که تفاوت بین رله ها را مشخص می کند،در ادامه با فرنام الکتریک همراه باشید تا به طرز عملکرد و تفاوت رله شنت و رله آندر ولتاژ بپردازیم.
رله شنت چیست؟
رله شنت(به انگلیسی shunt relay) در واقع یک تجهیز جانبی برای کلیداتوماتیک محسوب می شود که وقتی به ترمینال های آن نیرو اعمال می شود به صورت مکانیکی بریکر را قطع می نماید. نیرویی که به رله اعمال می شود از داخل کلید اتوماتیک نمی باشد بنابراین باید از یک منبع خارجی تامین شود.
برای انتخاب رله شنت ac یا dc در رنج ولتاژهای موجود ابتدا باید نوع بریکری(کلید اتوماتیک) که در اختیار دارید را چک کنید تا باتوجه به مشخصات آن بریکر،رله شنت و رله آندر ولتاژ مربوطه را خریداری نمایید.
رله شنت تریپ(به انگلیسی shunt trip که عنوان رایج دیگری برای رله شنت است) برای قطع کردن کلید اتوماتیک در مواقع خطا استفاده می شود اما این خطاها را از بریکر حس نمی کند بلکه از یک منبع خارجی تشخیص می دهد.برای مثال شما می خواهید در زمان رخ دادن یک واقعه آتش سوزی بریکرتان عمل کند بنابراین به محض اینکه سنسورهای حرارتی،حرارت آتش را تشخیص دهند بوبین رله نیرویی را اعمال و بریکر را قطع خواهد نمود پس رله از منبعی بیرونی برای تشخیص خطا بهره می گیرد نه از درون بریکر.
کاربرد رله شنت
رله شنت یک قطعه الکترونیکی است که در سیستم های برقی استفاده می شود تا به صورت خودکار جریان الکتریکی را در مدار قطع کند و از خسارت به تجهیزات و دستگاه ها جلوگیری کند. رله شنت معمولاً در مدارهای حفاظتی به کار می رود و می تواند به صورت فعال یا غیرفعال عمل کند.
کاربردهای رله شنت بسیار گسترده است و در صنایع مختلف از جمله صنایع برق، خودرو، اتوماسیون صنعتی و سیستم های انرژی استفاده می شود. یکی از کاربردهای مهم رله شنت در سیستم های حفاظتی است. در این سیستم ها، رله شنت برای جلوگیری از اتصال دادن تجهیزات به یک جریان بیش از حد پیش بینی شده استفاده می شود. این رله ها می توانند به صورت خودکار و با تشخیص جریان بیش از حد، مدار را قطع کنند و از خسارت به تجهیزات و دستگاه ها جلوگیری کنند.
همچنین، رله شنت برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی در مواقع اضطراری نیز استفاده می شود. در صورتی که در یک موقعیت اضطراری مانند آتش سوزی یا زلزله، جریان بیش از حد به تجهیزات الکتریکی برسد، رله شنت به صورت خودکار مدار را قطع می کند و از خطر آسیب به تجهیزات و افراد جلوگیری می کند.
رله شنت همچنین در صنایع خودرو نیز به کار می رود. در این صنعت، رله شنت برای حفاظت از سیستم های برقی خودرو در مواقع اضطراری استفاده می شود. به عنوان مثال، در صورتی که جریان بیش از حد در سیستم ترمز برقی خودرو وجود داشته باشد، رله شنت به صورت خودکار سیستم را قطع کرده و از خطر بروز حوادث جلوگیری می کند.
رله آندر ولتاژ چیست؟
رله آندر ولتاژ رله ای اتوماتیک می باشد که به مدار اصلی وصل است و زمانی که در مدار شاهد افت یا قطع ولتاژ هستیم،کلیداتوماتیک را قطع می کند.
رله آندر ولتاژ یا Under Voltage Relay یک وسیله الکترونیکی است که برای حفاظت از سیستم های برقی در برابر ولتاژ پایین استفاده می شود. ولتاژ پایین ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله قطع برق، نقص در تجهیزات یا تابعیت سیستم برقی. رله آندر ولتاژ برای تشخیص واکنش سریع به این وضعیت ها طراحی شده است.
این رله هنگامی کار می کند که ولتاژ ورودی به سیستم به حدی پایین برسد که ممکن است به تجهیزات برقی صدمه برساند. زمانی که ولتاژ ورودی زیر یک حد آستانه تعیین شده توسط کاربر یا تولید کننده رله برسد، رله آندر ولتاژ فعال می شود و سیگنال هشدار را به سیستم مربوطه ارسال می کند. این سیستم می تواند برای قطع یا خاموش کردن تجهیزات برقی، اعلام خطا، یا اجرای دیگر اقدامات مناسب برای حفاظت از سیستم استفاده شود. استفاده از رله آندر ولتاژ می تواند
کاربرد رله آندر ولتاژ
رله آندر ولتاژ یک دستگاه الکترونیکی است که برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی در برابر ولتاژ بالا استفاده میشود. این رله هنگامی که ولتاژ ورودی به یک سطح خطرناک میرسد، به طور خودکار فعال میشود و سیستم را قطع میکند تا از خرابی تجهیزات جلوگیری کند.
کاربرد اصلی رله آندر ولتاژ در صنعت برق است. در یک سیستم برق، ولتاژ بالا میتواند به تجهیزات حساسی که برق میگیرند، آسیب برساند. برای جلوگیری از این مشکل، رله آندر ولتاژ در مدار قرار میگیرد. وقتی ولتاژ ورودی به یک سطح تعیین شده میرسد، رله فعال میشود و اتصال برق را قطع میکند. این کار باعث میشود تا تجهیزات الکتریکی در امان باشند و خرابی جلوگیری شود.
علاوه بر صنعت برق، رله آندر ولتاژ نیز در دیگر صنایع نیز کاربرد دارد. به عنوان مثال، در صنعت خودروسازی از رله آندر ولتاژ برای حفاظت از سیستمهای الکترونیکی و تجهیزات خودرو استفاده میشود. ولتاژ بالا ممکن است ناشی از نوسانات در برق خودرو یا ناهمواری در شبکه برق باشد. در این صورت، رله آندر ولتاژ فعال میشود و مانع از دستگاههای الکترونیکی داخل خودرو شکسته شود.
با توجه به اهمیت حفاظت از تجهیزات الکتریکی در برابر ولتاژ بالا، رله آندر ولتاژ یک عنصر اساسی در سیستمهای الکتریکی است. این رله تحت شرایط مختلف قابل تنظیم است و میتوان تنظیمات آن را به طور دقیق بر اساس نیازهای هر سیستم تغییر داد. در نتیجه، تجهیزات الکتریکی در برابر خطرات ولتاژ بالا محافظت میشوند و عمر آنها افزایش مییابد.
این رلهها در کجا نصب میشوند؟
طبق چیزی که در تصویر مشاهده میکنید، رله شنت و رله آندر ولتاژ درون کلید اتوماتیک در مکانهایی که برای آنها تعبیه شدهاند جای میگیرند. بریکرها(کلیدهای اتوماتیک) به طور کلی امکان نصب یک الی دو رله را دارا هستند. اما اگر بخواهیم تعداد بیشتری رله را در آنها قرار دهیم میتوان درخواست کرد تا به صورت سفارشی در کارخانه بریکرها را متناسب با نیاز ما بسازند.
ساختمان این رله ها به چه صورت است؟ عملکرد آن ها به شکل است؟
اساسا رله شنت یک سیم پیچ قطع به علاوه ی یک واحد قطع دارد و این واحد برای قطع حرارتی و الکترومغناطیسی استفاده می گردد. ولتاژ تعیین شده به سیم پیچ رله شنت تریپ اعمال شده و بریکر،جریان را قطع می کند.
رله شنت در مواقع اضطراری کلیدهای اتوماتیک را با اعمال یک نیروی الکتریکی قطع می کند تا آسیبی متوجه افراد و تجهیزات نشود. در واقع رله یک وجهه حفاظتی برای بریکر ایجاد می کند علاوه بر این ویژگی،رله شنت این امکان را به بریکر می دهد تا یک کلید بیرون از آن نیز بتواند فرمان قطع توان را از راه دور صادر کند.
یک کلید اتوماتیک دارای حفاظتی ترکیبی از سنسور حرارتی و مغناطیسی می باشد که نوع قدیمی تر آنها از واحدهای قطع (تریپ) الکترومکانیکی استفاده می کردند که در دو نوع ثابت و قابل تعویض موجود بودند.
تفاوت رله شنت و رله آندر ولتاژ چیست؟
رله شنت و رله آندر ولتاژ هر یک دارای ویژگی های بخصوصی می باشند و براساس آنچه در مدار نیاز داریم آنها را انتخاب می کنیم.
رله شنت تریپ تجهیزی الکتریکی است که با اعمال نیروی آنی عمل می کند و با مدار باز کردن بریکر از طریق اعمال نیرو به بخش مکانیکی آن،جریان را قطع می کند بنابراین رله شنت نیازمند یک نیرو برای اعمال به بریکر می باشد چون ما برای اینکه تمامی موارد ذاتی و یا غیرذاتی بریکر را تحت کنترل داشته باشیم باید ولتاژ تغذیه را کنترل کنیم.
بین کنتاکت های باز (به انگلیسی Normally Open که به اختصار NO رایج است)رله شنت تریپ سیمی تعبیه شده که فورا بعد از بازشدن یا قطع دستگاه کلیدزنی(سوئیچینگ) قطع شدن ولتاژ تغذیه را حتمی می کند.
رله شنت به طور کلی برای بازکردن دستگاه سوئیچینگ با اعمال یک فرمان الکتریکی یا از راه دور استفاده می شود اما میتوانید علاوه بر این مورد از آن برای بازکردن/قطع کردن محلی دستگاه کلیدزنی(سوئیچینگ) هم از طریق فشردن دکمه محلی یا اعمال تعدادی سیگنال کنترلی به صورت موازی هم استفاده نمود.
رله شنت خصوصیت تریپ کردن/قطع کردن دستگاه کلیدزنی را در فقدان یا افت ولتاژ فراهم نمی آورد پس باید رله ای وجود داشته باشد که این وظیفه را انجام دهد و آن رله آندر ولتاژ می باشد.
رله آندر ولتاژ رله ای الکتریکی ست که همواره برای بستن بریکر/دستگاه سوئیچینگ یا برای نگه داشتن آن در همان وضعیت بسته،نیازمند اعمال نیرو می باشد.
به محض آنکه تغذیه قطع شود از طریق فشردن دکمه محلی یا از طریق کنتاکت اینترلاک(به انگلیسی Interlock نوعی قفل برای جلوگیری از بروز اشتباهات انسانی)که به صورت سیم هایی سری می باشند،دستگاه سوئیچینگ فورا عمل خواهد کرد و بریکر را قطع خواهد نمود.
رله شنت یک عملکرد ثابت دارد و در مواردی مانند تریپ/قطع بریکر توصیه می شود. به محض افت یا قطع ولتاژ سریعا عمل می کند.این افت ولتاژ به طور کلی 80 درصد از ولتاژ مجاز طراحی شده برای مدار است .
این دلیل محبوبیت رله آندر ولتاژ در مقایسه با بریکرهای حساس به افت ولتاژ مانند فیدرهای موتوری است.
تفاوت رله شنت و رله آندر ولتاژ در اصل در نوع عملکردشان است که در رله شنت با اعمال نیرو(برق) به آن عکس العمل نشان می دهد و رله آندر ولتاژ که همواره برق دار می باشد با قطع یا کاهش میزان ولتاژ عکس العمل نشان می دهد.
آیا این رله ها همیشه برق دار هستند؟
رله آندر ولتاژ باید همواره برق دار باشد تا در زمان قطع یا کاهش ولتاژ آنرا تشخیص داده و عمل کند بنابراین برق دار بودن همیشگی رله آندر ولتاژ،بخشی از عملکرد آن است اما اگر رله شنت همیشه برق دار باشد دمای آن به شدت بالا رفته و باعث سوختن رله خواهد شد،از طرفی لزومی به برق دار بودن همیشگی آن نیست زیرا که در یک لحظه با برق دار شدنش عمل کرده و نقش خود را در کلید ایفا می کند.
آیا این رله ها امکان وصل مجدد را هم برای کلید فراهم می آورند؟
برای جلوگیری از تریپ/قطع ناخواسته بریکرها در مواقع افت ولتاژ یا عدم استفاده از اپراتور انسانی برای بستن مجدد مدار(وصل مجدد بریکر) نوعی متفاوت از رله آندر ولتاژ در دسترس می باشد که از یک واحد خازنی برای ذخیره سازی انرژی رله آندر ولتاژ از طریق جلوگیری از انرژی زدایی رله،استفاده می کند و از این انرژی ذخیره شده در زمان فقدان یا افت ولتاژ از رنج عملکردی مدار،بهره می گیرد و مجددا بریکر را به حالت وصل برمی گرداند.
در واقع یک مکانیسم وصل مجدد در آنها علاوه بر ویژگی های مشترک آنها با همتایان شان قرار داده شده است که مزیتی کاربردی می باشد.