انواع کلید مینیاتوری و کاربرد های آن

کلیدهای مینیاتوری به این منظور به کار برده می شوند که کنترل و اطمینان بیشتری هنگام کار با فیوزها حاصل شود. انواع کلید مینیاتوری به عنوان یک سوئیچ اتوماتیک شناخته می شوند تا اگر جریان، از حد مشخص شده در مدار عبور کرد، بتواند مدار را به حالت عادی خود برساند. این کلیدها برای اکثر مدارها حکم یک جایگزین را به جای سوئیچ فیوز دارند که بدون نیاز به هیچ گونه تعویض، جریان را در کل مدار کنترل می کند.

از این کلیدهای مینیاتوری در انواع مختلفی از زمینه های صنعتی و تجاری استفاده می کنند و حتی در زمینه های خانگی نیز کاربرد دارند. به همین دلیل لازم است که شما انواع کلید مینیاتوری را بشناسید تا بهتر بتوانید تصمیم بگیرید که کدام نوع با نیاز شما بیشترین تطابق را دارد. برای اشنایی بیشتر تا پایان همراه مجله فرنام الکتریک باشید.

انواع کلید مینیاتوری چه وظیفه ای در مدار دارند؟

پیش از این که شما با انواع مختلف آن آشنا شوید، لازم است تا بدانید این کلیدها چه نقشی را در مدار بر عهده دارند. پیشتر گفته شد که این کلیدها برای کنترل جریان در مدار هستند اما لازم است تا به طور دقیق تر بدانید چگونه این عمل صورت می گیرد.

یک کلید مینیاتوری به عنوان قطع کننده مدار مینیاتوری نیز شناخته می شود که به عنوان یک دستگاه الکترومغناطیسی، داخل یک محفظه قرار دارد که دور آن محفظه عایق شده است. حال وظیفه انواع کلید مینیاتوری یا قطع کننده مدار این است که مقدار عبور جریان را کنترل و مدیریت کند. وقتی که جریان عبوری از مدار از مقدار تنظیم شده تخطی کند، این کلید که قبلا متصل شده است، مدار را باز می کند. این فرایند همچنین به صورت دستی نیز قابل انجام است و مانند کلید برق که آن را روشن و خاموش می کنید، می توانید این کلیدها را نیز روشن و خاموش کنید تا جریان را دستی کنترل کنید.

انواع کلید مینیاتوری به عنوان دستگاه هایی عمل می کنند که دچار تاخیر زمانی می شوند و میزان جریانی که فراتر از حد تعیین شده باشد را با زمان کارکرد آن کنترل می کند. این موضوع به زبان دیگر یعنی این که وقتی بار اضافی در مدار به اندازه ای باشد که باعث ایجاد خطر شود و یا فرایند کلی را با اختلال مواجه کند، این کلیدها به کار می افتند. پس باید در نظر داشت که کلیدهای مینیاتوری به بارهای گذرایی که نشات گرفته از جریان شروع موتور می باشند واکنش نشان نمی دهند، بلکه تنها با بارهای خطرآفرین که دارای اتصال کوتاه مدت هستند، در زمانی کمتر از 3 میلی ثانیه با در نظر گرفتن سطح جریان مورد نظر، به کار می افتند.

معرفی انواع کلید مینیاتوری

 انواع فیوز مینیاتوری بر اساس تعداد فاز

به طور کلی شبکه برق فشار ضعیف یا تکفاز است یا سه فاز. آنچه در درجه اول اهمیت دارد این است که آیا ما میخواهیم بر روی نول هم عمل حفاظت را داشته باشیم یا خیر؟ بر همین اساس، کلید های مینیاتوری در چهار دسته از نظر تعداد فاز تقسیم بندی می شوند: تک فاز، دو فاز، سه فاز و چهار فاز که در مدل های دو فاز و چهارفاز می توانیم بر روی نول نیز حفاظت داشته باشیم. دو حالت خاص نیز داریم که در آنها حفاظتی بر روی نول وجود ندارد؛ اما نول نیز داخل کلید مینیاتوری می شود. تکفاز + نول و سه فاز + نول. مینیاتوری های تکفاز + نول در برخی برند ها دارای ابعادی مشابه مینیاتوری تک فاز و در برخی برند ها دارای ابعادی مشابه مینیاتوری دو فاز است.

انواع فیوز مینیاتوری بر اساس تعداد پل

نحوه دیگری از دسته بندی کلید های مینیاتوری که بسیار مشابه با دسته بندی قبلی است؛ دسته بندی بر روی تعداد پل ها است. بر همین اساس و مطابق با دسته بندی قبلی، آنها را تک پل تا چهارپل تقسیم بندی می کنند. مینیاتوری تک پل برای برق تک فاز یا برق تک فاز همراه با نول، مینیاتوری تک پل + نول برای برق تک فاز همراه با نول ( بدون حفاظت)، مینیاتوری دو پل برای برق تک فاز همراه با نول (با حفاظت)، مینیاتوری سه پل برای برق سه فاز، مینیاتوری سه پل+ نول برای برق سه فاز همراه با نول ( بدون حفاظت) و مینیاتوری چهار پل برای برق سه فاز همراه با نول ( با حفاظت) می باشد.

انواع کلید مینیاتوری بر اساس رنج ولتاژ

کلید های مینیاتوری برای استفاده دارای دامنه ولتاژی هستند، بر همین اساس هنگام خرید باید دقت داشت که کلید انتخابی بر اساس رنج ولتاژ شبکه مصرفی ما باشد. به طور کلی برای سیستم های تک فاز، رنج ولتاژی کلید های مینیاتوری بین 220 تا 250 ولت و برای سیستم های سه فاز رنج ولتاژی کلید های مینیاتوری بین 380 تا 440 ولت می باشد.

انواع فیوز مینیاتوری بر اساس نوع جریان

در برق با دو نوع جریان سر و کار داریم و بر همین اساس کلید های مینیاتوری نیز برای مصرف کننده های جریان مستقیم (DC) و مصرف کننده های جریان متناوب (AC) تولید می شوند. تفاوت اصلی کلید مینیاتوری DC و AC در این است که می توان از مینیاتوری های AC در مدارات DC استفاده برد اما امکان عکس آن وجود ندارد. البته توصیه ما این است که برای حفاظت بهتر در هر شبکه، از فیوز تولید شده برای همان شبکه استفاده شود. مینیاتوری های DC جهت استفاده در صنایع الکترونیک و مخابرات بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع کلید مینیاتوری بر اساس دامنه جریان

کلید های مینیاتوری در تمامی برندها بر اساس استاندارد و چارچوب مشخصی تولید می شوند. در نتیجه، رنج جریان نیز در این کلید ها دارای استاندارد خاص به خود است. به عنوان مثال چنانچه مصرف کننده شما 12 آمپر برق مصرف می کند؛ ما کلید مینیاتوری 12 آمپری نداریم و نزدیک ترین رنج آمپری قابل استفاده برای این مصرف کننده، 16 آمپر می باشد که باید تهیه شود. بر همین اساس، انواع کلید های مینیاتوری بر اساس رنج جریانی به صورت 1، 2، 4، 6، 10، 16، 20، 25، 32، 40، 50، 63، 80، 100؛ 125 و 150 آمپر می باشد.

انواع کلید مینیاتوری بر اساس دامنه قدرت قطع

قدرت قطع یکی از عوامل مهم در بحث حفاظت در کلید های مینیاتوری است. هرچه میزان قدرت قطع در کلید مینیاتوری بالاتر باشد؛ احتمال آسیب دیدگی کلید در شرایط عملیاتی مانند جریان کشی یا اتصال کوتاه، کمتر می شود. قدرت قطع کلید نمایش توانایی کلید در قطع جریان اتصال کوتاه عبوری از مدار می باشد. کلید های مینیاتوری موجود در بازار دارای قدرت قطع در سه رنج هستند: 4.5، 6 و 10 کیلو آمپر. عموم کلید های مینیاتوری مصرفی در صنعت برق دارای قدرت قطع 6 کیلو آمپر هستند.

انواع فیوز مینیاتوری بر اساس منحنی کار(تیپ کاری)

هر کلید مینیاتوری متناسب با نوع خاصی از گروه مصرف کنندگان تولید می شود و منحنی کار میزان حساسیت کلید در زمان جریان کشی بیش از حد را مشخص می کند. هرچه میزان حساسیت بیشتر باشد؛ یعنی این کلید مینیاتوری برای کار حساس تری ساخته شده است. بر همین اساس تیپ های مختلف برای مصرف کنندگان مختلف ساخته شده است. در ادامه به معرفی تیپ ها می پردازیم:

• کلید نوع B

این نوع کلید برای محافظت از مدارهایی طراحی شده است که حساسیت بالایی ندارند و می‌توانند جریان های موج متوسط ​​را تحمل کنند بنابراین معمولاً در کاربردهای مسکونی و تجاری برای محافظت از مدارهای روشنایی و پریز استفاده می‌شود.

• کلید نوع C

این نوع کلید برای مدارهایی با بارهای القایی، مانند موتورها، ترانسفورماتورها و لامپ های فلورسنت مناسب است. همچنین می‌تواند جریان های موج بالاتری را نسبت به کلید مینیاتوری نوع B تحمل کند.

• کلید نوع D

برای محافظت از مدارهایی با جریان های هجومی بسیار بالا مانند مدارهایی با موتورها و ژنراتورهای بزرگ طراحی شده است. این می‌تواند جریان های بالا را تحمل کند و محافظت موثری در برابر اتصال کوتاه ایجاد می‌کند.

• کلید نوع K

این کلیدها به طور خاص، برای مدارهایی طراحی شده است که وسایل پخت و پز مانند اجاق گاز را تغذیه می‌کنند. این کلیدها می‌توانند دمای بالا را تحمل کنند و می‌توانند در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه محافظت کند.

• کلید نوع Z

مدارهایی طراحی شده است که تجهیزات الکترونیکی حساس مانند رایانه ها و چاپگرها را تغذیه می‌کنند. در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه محافظت می‌کند و همچنین مقدار ولتاژ قابل اعمال به مدار را محدود می‌کند. به طور کلی، انتخاب یک نوع خاص از کلید مینیاتوری به نیازهای برنامه، از جمله نوع بار، جریان‌های افزایشی و ولتاژ مورد نیاز بستگی دارد.

نکات انتخاب کلید مینیاتوری:

برای اینکه در خرید کلید مینیاتوری انتخاب بهتری داشته باشید بهتر است به نکات توضیح داده شده در ادامه توجه کنید.

• کلید مینیاتوری دارای انواع مختلفی است و برای انتخاب بهتر بین انواع فیوز مینیاتوری قبل از خرید نوع و کاربرد خود را مشخص کرده و با توجه به کاربرد مورد نظر کلید مینیاتوری مناسب را انتخاب کنید.
• به دمای عملیاتی کلید مینیاتوری مورد نظر توجه کنید. دمای عملیاتی به دمای محیطی گفته می شود که در آن کلید مینیاتوری بدون ایراد و مشکل کار می کند.
• قدرت قطع کلید مینیاتوری هم از دیگر نکات مهم است که باید به آن توجه داشته باشید. قدرت قطع هم عبارت است از بیشترین جریان اتصال کوتاهی که کلید مینیاتوری مورد نظر می تواند در برابر آن به درستی مقاومت کند.
• فرکانس کاری کلید مینیاتوری هم از دیگر موارد مهم مورد توجه است. فرکانس کاری به فرکانسی گفته می شود که کلید مینیاتوری مورد نظر برای کار کردن در آن فرکانس طراحی شده است.
• بهتر است در هنگام خرید و انتخاب کلید مینیاتوری به ولتاژ عملیاتی آن هم توجه کنید. ولتاژ عملیاتی همان ولتاژی است که کلید برای کار کردن در آن طراحی شده است.