انواع سیم در برق کشی ساختمان

سیم یکی از ملزومات مورد نیاز در برق کشی ساختمان است؛ در علم به موادی که رسانا باشند و بتوانند جریان برق را از خود عبور دهند هادی می‌گویند. از طرفی به موادی هم که رسانایی ندارند یا جریان برق را از عبور نمی‌دهند عایق می‌گویند؛ شیشه، چوب و پلاستیک از جمله عایق‌ها محسوب می‌شوند. سیم به وسایلی می‌گویند که در آن از یک هادی برای جریان برق و از یک عایق برای جلوگیری از نشت برق به سایر امکان استفاده می‌کنند. سیم کارایی بسیار زیادی در صنعت برق دارد در این مقاله از فرنام الکتریک با انواع سیم آشنا می‌شویم پس با ما همراه شوید.

سیم مفتولی

سیم مفتولی که به آن سیم تک لا هم گفته می‌شود نوعی سیم خشک است. سیم مفتولی از یک رشته هادی تشکیل شده است که این قابلیت را به آن می‌دهد تا فرم دهی داشته باشد. سیم مفتولی یا تک لا عموما در تابلو برق مورد استفاده قرار می‌گیرد و ولتاژی که این مدل سیم دارد  ۴۵۰/۷۵۰ ولت است که برای جریان‌های گوناگون که اغلب دارای سطح مقطع‌هایی با ۱٫۵ تا ۲۴۰ میلی متر است، طراحی و ساخته می‌شوند.

انواع سیم های افشان

این سیم از چندین رشته نازک سیم ساخته شده است که با هم یک هادی را تشکیل می‌دهد. سیم رشته‌ای انعطاف‌پذیر است، بنابراین برای کاربردهایی که سیم‌ها باید خم شوند یا پیچ خورده باشند مناسب است. برقکاران سیم رشته‌ای را بیش از سیم مفتولی ترجیح می‌دهند، زیرا به دلیل انعطاف‌پذیری، عبور آن از لوله‌ها آسان‌تر است. ولتاژ نامی این سیم ها ۵۰۰-۳۰۰ ولت است.

سیم برق افشان

سیم برق افشان به سیمی گفته می شود که انعطاف پذیر است. این سیم، چند رشته ای هم نامیده می شود؛ چون از چند رشته نازک رسانا یا هادی که دور هم پیچیده شده اند، تشکیل شده است.

یک سیم الکتریکی  هسته ای دارد که با مواد رسانا ساخته شده است. این سیم بسته به مقطع و مقصد می تواند تک رشته ای یا چند رشته ای باشد. ساختار این نوع سیم ساده است: هادی + عایق.

حاوی اجزایی است که هر کدام از مواد خاص با استاندارد مخصوص به خود ساخته می شوند. هادی یا همان هسته فلزی سیم برق غالبا از دو ماده مس و آلومینیوم ساخته می شود، اما در این نوع سیم، معمولا جنس این آلیاژ مس است که به عنوان رسانای الکتریکی بهترین کاربرد را دارد.

برای عایق بندی هر نوع سیم و کابل از یک ماده پلاستیکی استفاده می شود. نوع عایق بندی می تواند در قیمت سیم افشان موثر باشد. این ماده با توجه به کاربری سیم متفاوت است.

روکش سیم برق افشان معمولا از جنس PVC است. PVC خواص فوق العاده خوبی دارد که تنها یکی از آن ها خاصیت خودخاموش شوندگی است که موقع بروز آتش سوزی، بسیار کاربردی است.

سیم ارت افشان

سیم ارت افشان  از انواع سیم و کابل های برق است، این سیم برای تأمین ایمنی سیم کشی ها در مدارات مختلف کاربرد دارد. سیم های ارت افشان نوعی از سیم افشان محسوب می شوند. نحوه کار به این شکل است که جریانات اضافی الکتریکی را از سیم کشی ها خارج می سازد. از انواع سیم ارت، سیم ارت افشان یا سیم اتصال به زمین افشان است. ارت به معنی زمین است. این سیم، سیم اتصال زمین هم نامیده می شود.

چنانچه اختلالی  در وسایل برقی که با آن سروکار داریم موجود باشد، هنگام لمس و تماس با آن امکان دارد برق گرفته شویم. علت  این است که جریان اضافی برق می خواهد از بدن ما برای راهی برای انتقال و عبور کردن استفاده کند. کار سیم ارت افشان برای ما  این است که خود را در مسیر این اضافه جریانات برقی قرار می دهد و آن ها را به زمین منتقل می کند.

کاربرد سیم ارت افشان

سیم ارت افشان در واقع سیم اتصال به زمین است. وجود این سیم در همه سیستم ها و وسایل برقی و به علاوه سیم کشی ساختمان ها بسیار مهم است. وجود این سیم شرط استفاده ایمن از سیستم برق رسانی است. این سیم کنار سیم های فاز و نول قرار داده می شود. مدار سیستم ها و دستگاه های الکترونیکی بارهای الکتریکی اضافه دارد.

این سیم این بارها را به زمین انتقال می دهد و به این ترتیب از بروز اتصالات و شوک های ناگهانی الکتریکی که امکان دارد در تجهیزات و وسایل برقی رخ دهد، جلوگیری می کند. در واقع این سیم سبب می شود که از بروز حوادثی مانند آتش سوزی، اتصالات و برق گرفتگی جلوگیری شود. کار دیگری که سیم ارت افشان انجام می دهد این است که در هنگام صاعقه، بار الکتریکی که از برخورد صاعقه به وجود می آید را به زمین انتقال می دهد. اینگونه سبب محافظت جانی از انسان ها می شود. به طورخلاصه این سیم نقش محافظ و تأمین کننده ایمنی را دارد.

سیم لاکی

سیم لاکی مدل دیگری از سیم است که از یک رشته سیم تشکیل شده است که روی آن لایه نازکی از عایق پوشیده شده است که حجم کمی از این نوع سیم را دارد. از سیم لاکی در سیم پیچی‌های موتور و ترانسفورماتور استفاده می‌کنند. سیم لاکی به آن سیم ترانس هم گفته می‌شود که دارای قطر سطح مقطع است دارای ضخامتی بین نیم تا ۶ میلی متر می‌باشد که با توجه به جریان عبوری آن، خریداری می‌شود.

سیم نایلون

سیم نایلون از دو سیم نازک ترکیب شده است که معمولا این دو سیم بهم چسبیده‌اند و از آن به عنوان سیم سفید هم نامیده می‌شود. از سیم نایلون می‌توان برای سیم کشی ساختمان و مراکز اداری استفاده کرد.

پرکاربردترین انواع سیم ها

در بین انواع سیم یک سری از کارایی بیشتری برخوردار هستند که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت. سیم NYAF سیمی است که برای نصب بدون حرکت در مکان‌های خشک داخل لوله پی وی سی و یا فولاد استفاده می‌شود. این سیم نباید زیر گچ استفاده شود و ساختمان از رشته‌های نازک سیم مسی به هم تابیده است که عموما با روکش پلاستیک سبز، سیاه، آبی، سبز، بنفش و زرد پوشیده شده است.

همچنین سیم NYA نوعی سیم مسی است که با روکش پلاستیکی به رنگ سبز، زرد، آبی، سیاه و قهوه‌ای پوشیده است که باید در محل‌های خشک و در داخل لوله پی وی سی و فولادی استفاده شود. ضمنا سیم NYM دارای ساختمانی متشکل از سیم مسی یک لایه با عایق پی وی سی است که رنگ کلاف آن سیاه یا خاکستری یا سفید و رنگ روکش سیم‌های داخل سیاه و قهوه‌ای و آبی پوشیده شده است. از این سیم باید در محل‌های خشک یا مرطوب یا زیر گچ آن هم بدون لوله استفاده کرد.

سیم NYFAZ از چندین سیم مسی نازک تشکیل شده که بهم تابیده اند و شکل موازی دارند که با همان صورت عایق بندی می‌شوند این سیم‌ها به رنگ‌های سفید، سیاه و قهوه‌ای می‌باشند.

از طرفی سیم Y ، سیمی است که با مواد پی وی سی و با دو یا سه رشته بهم تابیده شده تشکیل شده است که بیشتر آن‌ها تک رشته‌ای هستند و با کلاف‌هایی معمولا به اندازه صد متر در بازار وجود دارند. از این مدل سیم برای داخل لوله پی وی سی و فولادی و برای تلفن و سایر دستگاه‌ها استفاده می‌کنند.

انتخاب سایز مناسب انواع سیم و کابل برق ساختمان

انتخاب سایز مناسب سیم های برق ساختمان بر اساس مصرف کننده اهمیت بسزایی دارد. چرا که انتخاب سایز سیم برق نامناسب می تواند موجب آتش سوزی و آسیب به وسایل برقی گردد. توجه به این نکته ضروری است که در ساختمان باید سیم و کابل استاندارد مورد استفاده قرار گیرد. سایز مناسب کابل و سیم های برق با توجه به فاکتورهایی از جمله مقدار جریان بار، طول سیم، مقدار افت ولتاژ مجاز و شرایط محیطی بستگی دارد. اما با توجه به اینکه به صورت سر انگشتی این عوامل در ساختمان ها چندان تغییر نمیکند سایز مناسب استفاده شده در این مکان ها با توجه به استاندارد نظام مهندسی برق و ساختمان به شرح زیر است:

• برای کابل اصلی که برق را از کنتور به جعبه فیوز هر واحد می برد،
  • 3 رشته سیم 6 برای کنتور تکفاز 32 آمپر
  • 5 رشته سیم 4 برای کنتور سه فاز 15 آمپر
  • 5 رشته سیم 4 برای کنتور سه فاز 25 آمپر
  • 5 رشته سیم 6 برای کنتور سه فاز 32 آمپر
  • 3 رشته سیم 10 برای کنتور تک فاز 50 آمپر
  • 5 رشته سیم 16 برای کنتور سه فاز 50 آمپر
• برای روشنایی ها، شامل لامپ ها ،لوسترها از سیم نمره 1.5 و به صورت سه رشته استفاده می شود
• تمام پریز های برق، چه در آشپزخانه باشد، چه در اتاق خواب ها و یا پذیرایی، از سیم نمره 2.5 و به صورت سه رشته استفاده می شود.
• مدار کولر آبی از تابلو مینیاتوری تا کلید کولر سه رشته سیم 1.5 و از کلید تا کلید ایزولاتور روی پشت بام کابل 5 در 1.5
• کولر گازی تکفاز کابل 3 در 4 با حفاظت 20 آمپر و کولر گازی سه فاز کابل 5 در 2.5 با حفاظت 16 آمپر
• کابل آسانسور با سایز 5 در 6 میلی متر سه فاز با حفاظت 32 آمپر B
• سیم تلفن برای هر واحد از سیم چهار رشته یا همان دو زوج نمره 0.6 استفاده می شود. همچنین این سیم باید از نوع فویل دار انتخاب شود تا احتمال نویز گرفتگی خطوط تلفن کمتر شود. در ساختمان های جدید همچنین از فیبر نوری به جای سیم تلفن استفاده می شود.
• برای سیم آیفون 8 رشته (4 زوج) و نمره 0.6 استفاده می شود.
• کابل آنتن باید کابل کواسیال ۷۵ اهم است
• برای سیستم اعلان حریق ها در تمامی قسمت ها سیم شماره ۱٫۵ استفاده می شود. دقت گردد که کابل مقاوم در برابر حریق بوده و تولید کننده جز وندور لیست آتشنشانی باشد.