کنتاکتور انواع مختلفی دارد و با توجه به‌ویژگی‌ها و خصوصیاتش در موارد مختلف استفاده می‌شود. به‌عنوان‌مثال می‌توانیم به کنتاکتور قدرت، کنتاکتور خازنی، کنتاکتور تک فاز و بی‌صدا و …. اشاره‌کنیم. کنتاکتور قدرت شکل خاصی از رله است اما نسبت به رله عملکرد قوی‌تری دارد. این وسیله قدرت قرار گرفتن در مسیر جریان‌های بالاتر را دارد. همچنین می‌تواند جریان برق ۸۰۰۰ آمپر و قدرت ۱۰۰ کیلووات و بیشتر را کنترل کند.
رله‌ها برخلاف آنها تنها قدرت آنها در آمپرهای پایین است. کنتاکتور قدرت و سایر کنتاکتورها قادر هستند تا طیف وسیعی از جریان‌ها را شامل شوند. البته کنتاکتور قدرت و فرمان ازلحاظ اندازه نیز با همدیگر تفاوت دارند. بعضی از این تجهیزات بسیار کوچک هستند و بعضی دیگر تا یک متر هستند. همچنین مدل‌های غول‌پیکر آنها نیز وجود دارد. باید ببینید که کدام تجهیزات به درد شما می‌خورد کنتاکتور قدرت یا فرمان؟ برای بررسی این موضوع تا پایان مقاله همراه فرنام الکتریک باشید.
آشنایی با اجزای مهمی که کنتاکتور را تشکیل می‌دهند
یکی از مهم‌ترین واصلی‌ترین بخش‌ها در این تجهیزات کنتاکت‌ها هستند. به کنتاکت هایی که حمل بار جریان اصلی را به عهده‌دارند کنتاکت های توان می‌گویند. کنتاکت های فرمان در یک زمان با استفاده از کنتاکت قدرت به مدارهای فرمان جریان کمتر را منتقل می‌کنند. در روش دستی مکانیزم قطع و وصل کنتاکتورها به عهده شخص مصرف‌کننده است. این کار را باید از طریق اهرم انجام دهد. روش دیگری برای وصل کنتاکتور وجود دارد. این روش استفاده از کویل های الکتریکی و آهنرباها است.
اجزای مهم دیگر محفظه است. برای محافظت بیشتر از این تجهیزات در برابر آب‌وهوای غبار و چربی باید محفظه تعبیه‌شده باشد. علاوه بر محافظت از این تجهیزات برای ایمنی بیشتر و جلوگیری از خطرات تماس مستقیم انسان وجود چنین محفظه‌هایی ضروری هستند. کنتاکتور قدرت در گروه کلیدهای قابل قطع و وصل تقسیم‌بندی می‌شوند. این کلیدها برای استفاده در مدارهای قدرت در مدل‌های مختلف و گوناگون تولیدشده‌اند. کنتاکتور قدرت خود به دو مدل دی سی و ای سی تقسیم‌شده است. تعداد پلاتین در این تجهیزات بین ۲ تا ۴ عدد و از نوع نرمال بسته و نرمال باز می‌باشند.
کنتاکتور قدرت چیست ؟
کنتاکتور قدرت در واقع یک نوع خاصی از رله است با این تفاوت که کنتاکتور خیلی قوی تر از رله عمل می‌کند. کنتاکتور این قدرت را دارد که در مسیر جریان های بالاتری قرار بگیرد.
کنتاکتورها می‌توانند بسته به نوع و برند آنها جریان برق تا 8000 آمپر و قدرت بیشتر از 100 کیلو وات را کنترل کنند. اما رله ها فقط در آمپرهای پایین این قدرت رو دارند.
کنتاکتورها از چه اجزائی تشکیل شده‌اند؟
حالا می‌خواهیم ببینیم این سد قدرتمند چگونه و با چه اجزائی ساخته می‌شود؟ و جز به جز آن چگونه کار می کند؟
- کنتاکت ها: از اصلی‌ترین و مهم‌ترین بخش های کنتاکتورها هستند.
کنتاکت‌های توان یا قدرت همان کنتاکت‌هایی هستند که حمل بار جریان اصلی رو به دوش می‌کشند.
کنتاکت‌های فرمان با کمکی، همزمان با کنتاکت های قدرت جریان کمتری را به سمت مدارهای فرمان انتقال می‌دهند.
- مکانیزم قطع و وصل کنتاکتورها
در روش دستی زحمت قطع و وصل به عهده خود ماست. به این صورت که از طریق یک اهرم این کار انجام می‌شود.
اما روش دیگر آهنرباها و کوئل‌های الکتریکی هستند که کار باز و بسته شدن کنتاکت ها را انجام می‌دهند.
- محفظه کنتاکتورها: کنتاکتورها همیشه باید توسط یک محفظه عایق برای محافظت از آنها در برابر آب و هوا، انفجار و نشستن غبار و چربی پوشانده شوند. همچنین در مقابل خطرات تماس مستقیم انسان با آنها ایمنی لازم را فراهم می‌کنند.
پارامترهای مهم و اساسی در انتخاب کنتاکتور قدرت
برای انتخاب مشخصات و ولتاژ نامی این تجهیز باید اقدام به مشخص کردن میزان ولتاژ محل مورداستفاده این تجهیزات کنید. باید نسبت به نوع بار و جریان استفاده‌شده برای قطع و وصل کنتاکتور اطلاعات کافی داشته باشید. زیرا این کار به شما کمک می‌کند تا بتوانید جریان مجاز عبور از پلاتین‌ها را درست انتخاب کنید. همچنین برای داشتن یک قطع و وصل کاملاً ایمنی نیاز به شناخته تعداد پلاتین‌های قدرت و انواع آنها دارید. البته شناخت پلاتین‌های موردنیاز کمکی نیز بسیار حائز اهمیت است.
برای انتخاب درست عمر مکانیکی کنتاکتور و گروه حرارتی باید تعداد دفعات قطع و وصل در یک دوره مشخص را بدانید. برای ارتباط با قطعات جانبی باید محل نصب کنتاکتور را مشخص کنید. این قطعات جانبی موردنیاز ازلحاظ ایمنی عایق و اندازه ضرورت مشخص کردن محل نصب این تجهیزات را بیشتر می‌کنند. برای انتخاب درست این تجهیزات باید تأثیرات محیط کار از لحاظ رطوبت و دما در نظر گرفته شود. برای راحت کردن کار خود می‌توانید تجهیزاتی را انتخاب کنید که لوازم جانبی آن در دسترس باشد.
تفاوت کنتاکتور قدرت و فرمان چیست؟
در نظر بگیرید که سد را ساخته ایم.
- حال چگونه باید مطمئن شویم که سد خوب کار می‌کند و جلوی جریان آب را گرفته است؟ (عملکرد درست کنتاکتور قدرت)
- چطور متوجه شویم عمق آبی که جمع شده کافی هست یا نه؟ (عملکرد درست تجهیزات)
- اگه مجبور باشیم عمق آب را کم یا زیاد کنیم، چطور باید این کار را انجام بدهیم؟ (تغییر وضعیت تجهیزات)
- اگر یک سوراخ کوچک روی سطح ایجاد شد به نظرتان قبل از اینکه عمق آب کم شود، متوجه می‌شویم؟ (تشخیص و رفع خطا)
در مدارهای الکتریکی، مدار فرمان وظیفه مانیتورینگ و کنترل موارد مشابه را بر عهده دارد.
یکی از اصلی ترین قسمت های مدار فرمان، کنتاکتور فرمان است که مشابه کنتاکتور قدرت عمل می کند ولی با تفاوت هایی همچون:
- تفاوت در تعداد پلاتین، اولین تفاوت کنتاکتور قدرت و فرمان است.
- به خاطر تفاوت سطح ولتاژ و جریان مورد استفاده در این دو نوع کنتاکتور، از نظر نوع پلاتین ها و سطح عایق بندی و همچنین اندازه ساختمان آنها تفاوت وجود دارد.
- نصب کنتاکتورهای فرمان که کابرد آنها در سطح ولتاژ و جریان پایین است، به تمهیدات خاصی نیاز ندارد و به سادگی انجام می شود. حتی می‌توانیم آنها را در محفظه تابلوهای برق هم نصب کنیم. اما کنتاکتور قدرت همانطور که چندین بار به آن اشاره کردیم در سطح ولتاژ و جریان بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در نتیجه برای نصب از نظر ایمنی و شرایط محیطی همانند دمای محیط و … نیازمند رعایت تمهیدات بیشتری می‌باشد.
- به خاطر وجود سطح ولتاژ و جریان بالا ، احتمال به وجود آمدن قوس الکتریکی پس از قطع کنتاکتور، بین پلاتین‌های کنتاکتور قدرت وجود دارد که برای مقابله با آن از مکانیزم خاصی برای خاموش کردن قوس الکتریکی استفاده می‌کنند که باعث پیچیدگی ساختمان کنتاکتور قدرت می‌شود. در حالی که در کنتاکتورهای فرمان احتمال ایجاد قوس الکتریکی بسیار پایین است در نتیجه از ساختمان های ساده‌تری برخوردارند.
سخن پایانی
ما در این مقاله به‌طور مفصل در مورد کنتاکتور و انواع آن بحث کردیم. همچنین در مورد تفاوت کنتاکتور قدرت و فرمان را صحبت کردیم. درواقع کنتاکتور در انواع قدرت، خازنی، تک فاز و غیره تولیدشده است. این تجهیزات در ابعاد کوچک و متوسط و غول‌پیکر وجود دارند و در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. کنتاکتور قدرت و فرمان در نصب و تعداد پلاتین و اندازه ساختمان با یکدیگر متفاوت هستند.
ازجمله اجزای تشکیل‌دهنده این تجهیزات می‌توانیم به کنتاکت‌ها و محفظه اشاره‌کنیم. در انتخاب کنتاکتور قدرت باید میزان ولتاژ محل مورداستفاده این تجهیزات را مشخص کنید. همچنین باید در مورد قطع و وصل کنتاکتور اطلاعات کافی داشته باشید. به‌علاوه مشخص کردن محل نصب آنها اهمیت بسیار زیادی دارد. این تجهیزات دارای قیمت‌های متفاوتی هستند.
برای خرید و استعلام قیمت کنتاکتور باقیمت و کیفیت تضمین‌شده و کسب اطلاعات بیشتر در مورد محصولات مورد نیازتان به سایت فرنام الکتریک مراجعه کنید.