محافظ برق چیست و چگونه کار می کند؟ امروزه به دلیل نوسانات برق، لامپ ها یا وسایل برقی دچار سوختگی می شوند. در بعضی از موارد، این نوسانات منجر به آتش سوزی می شوند. همانطور که می دانید، مقدار جریان برق 220 ولت است. این مقدار جریان، ممکن است به هر دلیلی دچار تغییر شود. این تغییر در مقدار جریان برق را، نوسانات برق می گویند. با توجه به این که قیمت وسایل برقی رو به افزایش است، باید دنبال یک راه حل مناسب برای حل نوسان برق بود. ما به شما، استفاده از محافظ برق را پیشنهاد می کنیم. با استفاده از این وسیله شما می توانید، از خسارت به وسایل برقی تان جلوگیری کنید. ما در این مقاله می خواهیم، درباره ی محافظ برق و همچنین نحوه ی کار آن صحبت کنیم. پیشنهاد می کنیم در این مقاله همراه فرنام الکتریک باشید.
محافظ برق چیست؟
محافظ برق به وسیله ای گفته می شود که، با افت و یا افزایش ناگهانی جریان برق، خروجی را قطع می کند. به عبارت دیگر، این دستگاه باعث می شود که از لوازم برقی متصل به آن، در برابر نوسانات برق محافظت شود. از مهم ترین عواملی که باعث می شود بر روی ولتاژ تاثیر منفی گذاشته شود، می توان به اشکال در برق رسانی اداره ی برق، اشکال در خطوط انتقال برق، حوادث طبیعی، مصرف زیاد و … اشاره کرد.
البته عملکرد ولتاژ و آمپر نیز جهت عبور جریان برق به وسیله ی برقی نیز بستگی دارد. این امر به آن جهت است که، وسایل برقی دارای مصرف و حساسیت های متنوعی است. مثلا مقدار مصرف برق جارو برقی با کامپیوتر و یا … متفاوت است.
وظیفه محافظ برق چیست؟
اگر ولتاژ برق شهری افت شدید یا افزایش ناگهانی داشته باشد، یا موقعیت‌هایی مانند رعد و برق‌های شدید ایجاد شود، وظیفه محافظ برق این است که به وسیله سنسور خود این نوسانات برقی را شناسایی کرده و دستگاه را به طور خودکار قطع یا وصل کند؛ در غیر این صورت ممکن است آسیب‌های جدی به وسایل برقی شما وارد شود.
محافظ برق چگونه کار می کند؟
محافظ برق چیست و چگونه کار میکند؟ محافظ برق معمولاً شامل فیوز، مدار اندازه گیری ولتاژ، رله و سایر قطعات الکترونیکی است که به صورت اتوماتیک عمل می‌کنند. زمانی که برق ورودی محافظ برق دچار نوسان میشود. محافظ برق، ولتاژ خروجی متصل شده به تجهیزات را قطع میکند تا در برابر آسیب های احتمالی جلوگیری کند. در حقیقت عملکرد محافظ برق زمانی است که برق شهری دچار افزایش یا کاهش شدید ولتاژ شود.
نحوه کار محافظ برق چگونه است؟
محافظ برق معمولا از ترکیب قطعات الکترونیکی، سنسورها و رله‌ها تشکیل شده است. این دستگاه‌ها به طور مداوم ولتاژ و جریان الکتریکی را نظارت می‌کنند و در صورتی که وضعیت برق از مرزهای تعیین شده خارج شود، اقدام به قطع یا ایزوله تجهیزات متصل به آنها می‌کنند تا از آسیب جلوگیری کنند.
- محافظت از افزایش ولتاژ : این نوع محافظ برق وظیفه کاهش ولتاژ بیش از حد را دارد تا از آسیب به تجهیزات جلوگیری کند. برای این منظور، از مقاومت‌ها، واریستورها و دیگر تجهیزات مشابه استفاده میشود.
- محافظت از کاهش ولتاژ : این نوع محافظ برق وظیفه تقویت ولتاژ در صورت کاهش آن به حدی خاص را دارد تا تجهیزات از کاهش ولتاژ و نامناسب کار کردن جلوگیری کند.
- محافظت از اختلالات جریان الکتریکی : محافظ برق می‌تواند از اختلالات جریان الکتریکی مانند افزایش جریان (Overcurrent) یا کاهش جریان (Undercurrent) جلوگیری کند. این اختلالات ممکن است به دلیل اتصال کوتاه یا مشکلات دیگر در مدار الکتریکی ایجاد شود.
- محافظت از نوسانات ولتاژ : محافظ برق ممکن است برای کنترل نوسانات ولتاژ در شبکه برق مورد استفاده قرار گیرد تا تجهیزات را از تغییرات ناگهانی ولتاژ محافظت کند.
- محافظت از اختلالات فاز : برخی محافظ برق برای تشخیص و جلوگیری از اختلالات در توزیع فازهای مختلف برق استفاده می‌شوند.
محافظ برق به عنوان یک قسمت از تجهیزات برقی بدلیل میزان حفاظت های ابتدایی از تجهیزات معمولا در بازار به نام محافظ های خانگی، از آن یاد میشود و در کاربری های حساس مورد استفاده قرار نمیگیرد. حال با توجه به این که متوجه شدیم محافظ برق چیست؟ و چگونه کار میکند نوبت به بررسی مزایا و معایب آن میرسد در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
مزایا و معایب محافظ برق چیست؟
بعد از پاسخ به این پرسش که محافظ برق چیست؟ و آگاهی از نحوه عملکرد محافظ برق، لازم است مزایا و معایب استفاده از انواع محافظ برق را بررسی کنیم.
مزایا:
- قیمت ارزان
- تعمیرات آسان
- ابعاد کوچک
- وزن کم
معایب:
- نیاز به تعمیر زیاد (در صورت خال زدن رله)
- حساسیت کم
- قطع کردن ولتاژ و در نهایت خاموش شدن تجهیزات متصل به محافظ برق در صورت وجود نوسان
آیا محافظ برق همان سه راهی است؟
شاید بسیاری از ما فکر می‌کنیم که محافظ ولتاژ مترادف باچند راهی برق است و چند شاخه هم یک رابط یا چند راهی فانتزی است که به کابل برق متصل بوده و یک خروجی را به طور مثال به شش خروجی تقسیم میکند.
هشدار: سه، راهی را بامحافظ برق اشتباه، نگیریم
امروزه اشتباهی که از سوی خریداران انجام میشود مربوط به خرید سه راهی بجای محافظ است و محافظ برق ولتاژ چیزی فراتر یک سه راهی برق، ساده بوده و نقش مهمی را در نگهداری دستگاه‌های الکترونیکی نظیر کامپیوتر و لپ تاپ بازی میکند.
یکی از نکات اصلی مربوط به وظیفه و عملکرد محافظ می باشد محافظ ولتاژ را شناسایی ولتاژ بیش از حد و منحرف کردن الکتریسیته اضافی به سیم اتصال به زمین منتقل میکند به همین دلیل است که همه‌ی محافظ های ولتاژ باید دارای پین اتصال به زمین باشند.
نکته: پین سوم روی دو شاخه محافظ یا اتصال‌های فلزی بالا و پایین روی آن و به یک پریز دارای اتصال به زمین متصل شوند تا کارکرد درست خود را داشته باشند
کابل برق محافظ ها با توجه به انواع و کاربرد های محافظ های برق متفاوت میباشد.
آیا محافظ الکتریک می‌تواند محافظت صد در صد ایجاد کند؟
مهم است که بدانید اگر افزایش ولتاژ تا حد زیادی باشد. مثلاً اگر رعد و برق در نزدیکی خانه شما و با شدت بسیاری رخ دهد محافظ الکتریک نمیتواند کاری از پیش ببرد. در این مواقع داشتن یک یو پی اس توصیه میشود.
اهمیت خرید محافظ برق
از آنجایی که هزینه خرید وسایل الکتریکی مانند یخچال، لباسشویی، غیره بسیار بالا است حفاظت از آنها در برابر نوسانات ناگهانی برق شهری و یا رعد و برق‌هایی که ممکن است خسارات جبران ناپذیری را به جا بگذارند، امری واجب است؛ به ویژه که آمار نوسانات برق شهری و رعد و برق بسیار زیاد است و این مسئله باعث میشود خطرهای احتمالی مانند آتش سوزی و سوختگی در کمین وسایل الکتریکی و الکترونیکی منزل شما باشد. با خرید محافظ برق می‌توان از تمام خطرهای احتمالی جلوگیری کرد.
جمع‌بندی
همانطور که می‌دانید امروزه بیشتر دستگاه‌هایی که ما از آنها در طول روز و در مکان‌های مختلف استفاده می‌کنیم برای روشن شدن به برق نیاز دارند. از آنجایی هم که ممکن است برق شهری در زمان‌هایی از شبانه روز دچار نوسانات برقی شود ممکن است به دستگاه‌ها آسیب وارد شد. با توجه به قیمت این دستگاه‌ها که نسبت به کارایی که دارند متغیر و گران است، پس تصمیم آگاهانه‌ای است که از یک دستگاه ارزان قیمت و کارآمد استفاده کنیم تا از هرگونه آسیب و خسارت وارده بر لوازم برقی جلوگیری کنیم.