آموزش نصب جعبه فیوز ساختمان

برای افرادی که قصد انجام سیم کشی برق ساختمان را دارند، آشنایی با نحوه سیم کشی و نصب جعبه فیوز ساختمان بسیار ضروری است.

تمام سیم های برق داخل ساختمان اعم از سیم های مختص سیستم روشنایی، کولر، کلید و پریزها باید توسط یک وسیله مرتب و جاسازی شوند.

در گذشته بیشتر از جعبه تقسیم برای این کار کمک گرفته می شد، اما به دلیل معایب مختلفی که این وسیله در پی داشت، جعبه فیوز جای خود را در سیستم برق کشی ساختمان ها باز کرد.

اگر تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید، شما را با بهترین محل برای نصب جعبه فیوز و نحوه سیم کشی جعبه فیوز ساختمان به همراه نقشه سیم کشی آن آشنا خواهیم کرد. با فرنام الکتریک همراه باشید.

بهترین محل برای نصب جعبه فیوز

پیش از آنکه به سراغ آموزش طریقه سیم کشی جعبه فیوز برویم، لازم دانستیم تا بهترین محل برای نصب این جعبه در ساختمان را بررسی کنیم.

چون اولین مرحله برای سیم کشی جعبه فیوز، به نصب آن بر روی دیوار مربوط می شود. بهترین محلی که برای نصب جعبه فیوز می توان در نظر گرفت در قسمت درب ورودی ساختمان است.

چون در این محل است که سرخط تمامی کابل های برق وارد ساختمان می شوند و از آنجا توسط جعبه فیوز به سمت مصرفی های مختلف در ساختمان تقسیم بندی می شوند.

البته گاهی محل نصب جعبه فیوز را بر اساس توکار یا روکار بودن جعبه می سنجند. با این توضیح که جعبه فیوزهای روکار را می توان در فضای داخلی و فضای بیرونی ورودی ساختمان ها نصب کرد.

اما محل نصب جعبه فیوز توکار اغلب در دل دیوار بوده و در حالت عادی اصلاً قابل مشاهده نیست. برای منازل مسکونی، مجتمع های تولید، صنعتی و اداری از جعبه فیوزهای توکار استفاده می شود.

انواع فیوز در برق ساختمان

قبل از این که به سراغ جعبه فیوز و نقشه سیم کشی آن برویم ابتدا باید فیوزها را بشناسیم.

فیوز : فیوزها انواع مختلفی دارند ولی در برق ساختمان بیشتر با نوع فشنگی ، اتوماتیک، مینیاتوری سروکار داریم، پس به توضیح همین سه مورد بسنده می کنیم. این سه مدل، مدارات برق را در مقابل اتصال کوتاه (یعنی برخورد سیم فاز با نول) و اضافه بار ( یعنی کشیدن جریانی بیشتر از جریان نوشته شده روی فیوز ) محافظت می کنند. فقط یک ورودی و یک خروجی دارند و در مسیر سیم فاز قرار می گیرند، پس می توان گفت که این فیوزها به صورت سری در مدارهای برق ساختمان قرار می گیرند.

فیوز فشنگی:

این فیوزها از سه قسمت تشکیل شده اند. مغزی، کلاهک و پایه فیوز. که مغزی روی پایه فیوز قرار می گیرد و کلاهک روی مغزی قرار می گیرد.

در صورتی که این فیوز عمل کند، باید مغزی آن دور انداخته شود. چون مغزی فیوز فشنگی یکبار مصرف است. برای تعویض مغزی باید کلاهک روی آن را در خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخانید و مغزی را بیرون آورده و تعویض کنید.

فیوز اتوماتیک یا آلفا:

رخلاف فیوزهای قبلی که یکبار مصرف هستند، این فیوزها اگر عمل کنند، کافیست چند ثانیه صبر کنید تا خنک شوند و سپس دکمه مشکی که روی آن قرار گرفته را دوباره فشار دهید تا اتصال برقرار شود. دکمه قرمز رنگ هم به این خاطر است که بتوانید به صورت دستی فیوز را قطع کنید.
این فیوزها هم مانند فیوزهای قبلی روی یک پایه بسته می شوند.

استفاده از فیوز فشنگی و فیوز اتوماتیک دیگر منسوخ شده و حتی مقررات ملی ساختمان استفاده از فیوز اتوماتیک را منع کرده است.

کلید مینیاتوری:

 کلید مینیاتوری پرکاربردترین فیوزها در برق ساختمان هستند.
این فیوزها از لحاظ سرعت کار به چند دسته تقسیم می شوند. که با حروف اختصاری که روی آن درج می‌شود مشخص می‌شوند. این حروف عبارتند از:

• نوع A : تندکار
• نوع B : تقریبا تندكار
• نوع C : متوسط
• نوع D : كندكار

ما در برق ساختمان فقط با نوع B و C سروکار داریم که نوع B برای سرخط روشنایی ها و نوع C برای سرخط پریزها استفاده می‌شود. تا قبل از این برقکارها همه فیوزهای یک ساختمان را از نوع C انتخاب می کردند ولی در مقررات جدید تاکید شده است که باید برای روشنایی ها از نوع B و برای پریزها از نوع C استفاده کنید.

چگونه جعبه فیوز را سیم کشی کنیم

برای نصب و سیم کشی جعبه فیوز نیاز به مهارت و تخصص بالایی بوده و نیاز است تا استانداردها و اصول مورد نظر برای این کار توسط تکنسین مربوطه رعایت گردد. در ادامه به مراحلی که برای سیم کشی جعبه فیوز باید انجام داد اشاره شده است:

مرحله 1 – بار آمپراژ را تعیین کنید

قبل از خرید جعبه فیوز جدید، باید میزان آمپراژ واقعی مورد نیاز برای خانه خود را تعیین کنید. برای کشف این موضوع با یک برقکار واجد شرایط کار کنید. دانستن میزان بار آمپراژ از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا جعبه های فیوز سطوح مختلفی دارد که می توانید خریداری کنید.

اگر جعبه فیوز خیلی قدیمی نباشد ممکن است بتوانید سطح آمپر را در داخل جعبه فیوز فعلی پیدا کنید.

مرحله 2 – خرید جعبه فیوز صحیح

با دانستن مدل جعبه فیوز فعلی و آینده، میزان آمپر به شما کمک می کند تا جعبه فیوز را به درستی انتخاب کنید. جعبه درست را بر اساس نیاز انتخاب کنید تا هزینه.

مرحله 3 – برق را از کنتور اصلی جدا کنید

برای شروع سیم کشی جعبه فیوز جدید مطمئن شوید که ابتدا برق قطع شده است. برق را از برق سنج اصلی جدا کنید تا هیچ مشکلی در آینده پیش نیاید. تمام اتاق ها را بررسی کنید تا مطمئن شوید قطعاً برق قطع شده است.

مرحله 4 – فیوزها را بردارید

همه فیوزهای موجود در جعبه فعلی را بردارید. با این کار هنگام برداشتن جعبه نه تنها سبکتر می شوید، بلکه اطمینان حاصل می کنید که در صورت انداختن فیوز مشکلی با خراب شدن فیوز نخواهید داشت.

مرحله 5 – سیم ها را جدا کنید

بعد از اینکه فیوزها را جدا کردید، می بینید که چندین سیم وجود دارد که به هر یک از ترمینال ها متصل می شوند. از یک پیچ گوشتی استفاده کنید و پیچ نگهدارنده هر کدام را باز کنید. هر سیم را بردارید و آنها را علامت گذاری کنید تا بدانید که کجا را روی جعبه جدید نصب کنید. از مقداری نوار استفاده کنید و آن را دور یک سیم بپیچید. برای سهولت مطالعه، بخشی از خانه را با استفاده از یک نشانگر روی آن بنویسید.

مرحله 6 – جعبه فیوز را بردارید

از یک پیچ گوشتی استفاده کنید و جعبه فیوز را از محل قرارگیری آن بر روی دیوار جدا کنید. اطمینان حاصل کنید که پشت آن رطوبت یا هر نوع آوار دیگری وجود ندارد.

مرحله 7 – جعبه فیوز جدید را نصب و سیم کشی کنید

جعبه فیوز جدید را در محل قرار دهید و آن را به دیوار وصل کنید. از سیم های مشابهی که از جعبه قدیمی برداشته اید برای اتصال به پایانه های جداگانه آنها استفاده کنید. هر برچسب را بخوانید و سیم در معرض را با دقت روی پیچ نگهدارنده بپیچید. پیچ را محکم کنید و مواظب باشید که سیم ها از بین نرود و انتهای آن شکسته نشود.

نحوه سیم کشی جعبه فیوز با کلید محافظ جان

نصب کلید جریان باقی مانده یا همان نشتی جریان یا کلید محافظ جان در داخل سیم کشی جعبه فیوز به عنوان یک مزیت بزرگ شناخته می شود.

چرا که همین کلید ساده می تواند از نشتی جریان برق و در ادامه آن ایجاد شوک الکتریکی و برق گرفتگی افراد پیشگیری می کند.

معمولاً از کلید محافظ جان در جعبه فیوز زمانی استفاده می شود که کنتور برق ساختمان قدیمی بوده و قبلاً در آن کلید محافظ نصب نشده باشد.

قبل از اینکه طریقه سیم کشی جعبه فیوز با کلید محافظ جان را بدانید، لازم به توضیح است که این نوع کلیدها دو ورودی و دو خروجی دارند، چرا که در زمان نصب باید به سیم فاز و سیم نول متصل شوند.

میزان ظرفیت کلید محافظ جان قابل استفاده در جعبه فیوز ساختمان باید مساوی یا بیشتر از آمپراژ کنتور باشد.

یعنی اگر فیوز اصلی 32 آمپر باشد، ظرفیت کلید نشتی جریان نیز باید همان 32 آمپر یا 40 آمپر باشد. قانون کلی این است که هر چه آمپر کلید محافظ جان بالاتر باشد، طول عمر کلید بیشتر می شود.

نحوه سیم کشی جعبه فیوز سه فاز

برای کنتورهای خانگی سه فاز، نه مصرف کننده های سه فاز که در برخی مناطق از کشور نصب می شوند، از جعبه فیوزهای سه فاز استفاده می شود.

در صورتی که کلید نشتی جریان در کنار کنتور برق اصلی ساختمان نصب شده باشد، ما دیگر نیازی نداریم که کلید را در داخل جعبه فیوز سه فاز قرار داده و سیم کشی کنیم.

اگر مصرف کننده های ما در ساختمان تک فاز باشند، می توان در زمان سیم کشی جعبه فیوز سه فاز از کلیدهای تک فاز به جای سه فاز استفاده کرد، که البته شیوه سیم کشی مختص به خود را دارند.

نحوه سیم کشی جعبه فیوز سه فاز به همراه کلید نشتی جریان

در حالتی دیگر ممکن است که جعبه فیوز ساختمان از نوع سه فاز باشد، اما هیچ کلید محافظ جان یا نشتی جریان در کنتور وصل نشده است.

در این حالت اصولی ترین کار این است که کلید محافظ نشتی سه فاز را در داخل جعبه فیوز سه فاز قرار داده و به صورت زیر سیم کشی کنیم.

سیم های فاز، نول و ارت را ابتدا به قسمت بالای کلید محافظ جان سه فاز وارد کرده و از آن خروجی می گیریم.

خروجی نول از کلید نشتی جریان را به سمت مصرفی ها هدایت کرده و به صورت سری به هر مصرفی متصل می کنیم.

سیم فاز خروجی از کلید محافظ را بدون اتصال به کلیدهای اول و دوم به کلید مینیاتوری یا فیوز سوم می بندیم و در ادامه کلیدهای چهار و پنج را نادید گرفته و انشعابی از سیم فاز را به کلید ششم وصل می کنیم.

سیم ارت را نیز به همین ترتیب بین کلیدهای سه فاز تقسیم می کنیم. در نهایت خروجی از هر فیوز را به صورت مستقیم به مصرف کننده متخص خود اتصال می دهیم.